Peštek: Izvještaj FZPIO otkriva haos u finansijama penzionog sistema

(Patria) - Delegatima Doma naroda Parlamenta Federacije BiH dostavljen je izvještaj o radu Federalnog zavoda za penzijsko i invalidsko osiguranje za 2024. godinu, gdje se mogu se uočiti brojni problemi i nelogičnosti, ističe delegat (SBiH) u Domu naroda Parlamenta FBiH Enes Peštek.

“Dužan sam upozoriti javnost na ozbiljne manjkavosti u radu Federalnog zavoda za penzijsko i invalidsko osiguranje (FZPIO), i koje se jasno vide u posljednjem izvještaju Nadzornog odbora. Izvještaj priznaje da zbog neusaglašenosti zakona koji regulišu penzijsko osiguranje i zakona o budžetu i trezorskom poslovanju, Glavna knjiga budžeta ne daje potpun prikaz prihoda Zavoda. Kao rezultat, u finansijskim izvještajima iskazan je „višak rashoda nad prihodima“ od čak 532 miliona KM, iako ta sredstva zapravo postoje, ali nisu evidentirana. Nisu evidentirani prihodi od preko 456 miliona KM po osnovu zakonskih odredbi, kao ni određene refundacije i primici, što dovodi do lažne slike deficita. Ovo je ponavljajući problem, prisutan u izvještajima od 2020. do 2023. godine, što ukazuje na sistemski nemar ili svjesno prikrivanje”, ukazao je Peštek.

Ovisnost o ad hoc preraspodjelama Vlade

Dodaje da je Zavod tokom 2024. godine funkcionisao samo zahvaljujući hitnim preraspodjelama iz budžeta, uključujući više od 37 miliona KM izdvojenih tek početkom 2025. godine za isplate pomoći penzionerima.

“To jasno pokazuje da sistem penzijskog osiguranja nema stabilne i održive temelje. Izmjenama zakona o doprinosima, Zavod je izgubio status samostalnog nosioca vlastitih prihoda. Doprinosi su postali prihod opšteg budžeta, što znači da penzije nisu više direktno vezane za uplate osiguranika, već zavise od političke volje i budžetskih preraspodjela. Ovo urušava sigurnost penzijskog sistema”, upozorava Peštek.

Navodi da su troškovi za penzije u 2024. godini narasli za preko 356 miliona KM u odnosu na prethodnu godinu, a broj penzionera je povećan za 2,57%.

“Umjesto strateške reforme, PIO-MIO pribjegava jednokratnim pomoćima i „krpljenju rupa“. Izvještaj pokazuje da Zavod formalno izvršava obaveze prema penzionerima, ali to čini kroz netransparentne finansijske konstrukcije, privremene budžetske transfere i prikrivanje stvarnog stanja. To nije održiv sistem, već opasna praksa koja ugrožava buduće generacije penzionera. Pozivam Vladu Federacije BiH da hitno pokrene reformu penzijskog sistema, uvede transparentno knjigovodstvo i osigura stabilnost prihoda, jer u suprotnom, naš penzioni fond ide u dužničko ropstvo iz kojeg nema povratka”, kazao je Peštek.