DRŽAVNA IMOVINA Šta je iznad Dodikove crvene linije?

Piše Muharem Cero

Uz masu dejtonskih kontroverzi, jedna je ipak ona koja rat protiv Bosne drži u statusu ne nedovršenog mira, nego nedovršenog rata. Sve ratne ciljeve dodatno ohrabruje dejtonsko pravo paralelnih i specijalnih odnosa njenih poddržavnih administrativnih aranžmana (entiteta) sa susjednim državama. 

To pravo hrani i podstiče ciljeve teritorijalnog otcjepljenja, ali i teritorijalnog proširenja susjednih država na štetu države Bosne i Hercegovine. Tim ciljevima se podređuju političke agende, prilagođavaju navodne percepcije Dejtona i nastoje postizati ratu istovrsni učinci. 

Međunarodni okvirni sporazum za mir u Bosni i Hercegovini je obavezao učesnice u agresiji protiv Bosne, Republiku Srbiju i Republiku Hrvatsku, na poštivanje i provođenje sporazuma, na način koji će potvrđivati i priznavati državni suverenitet i teritorijalni integritet napadnute države Bosne i Hercegovine. 

Stavljanjem potpisa na sporazum Bosni susjedne zemlje su se u cijelosti obavezale to činiti. Raspodjelom nadležnosti između države i entiteta, a koje mogu biti utvrđene i utvrdive, entitetima je data i mogućnost uspostave tzv. paralelnih i specijalnih odnosa. 

To pravo je ograničeno i uslovljeno u mjeri kojom ne može biti ugrožen suverenitet i teritorijalni integritet bosanske državnosti. Navedeni paralelni odnosi su u dva navrata iskorišteni i uspostavljeni od strane entiteta Republika srpska i to prvi put sa Saveznom republikom Jugoslavijom, a potom nakon razdruživanja Državne zajednice Srbije i Crne Gore i sa Republikom Srbijom. 

Kako je entitet Rs jednostrano, antiustavno, pravno nasilno izvršio uzurpaciju državnog suvereniteta Bosne i Hercegovine i razvlastio državu nadležnosti zakonskog uređenja državne imovine u postupku provođenja niza presuda Ustavnog suda Bosne i Hercegovine, a potom istovrsnim radnjama i uzurpirao teritorijalni integritet Bosne i Hercegovine u vlasničkom smislu, proglasivši ga vlasništvom administrativnog aranžmana Rs, to su se stekle ustavne pretpostavke za dokidanje ili pak privremenu suspenziju sporazuma o paralelnim i specijalnim odnosima između Rs i Srbije. 

Ove ustavnopravne notornosti već prijeteći egzistiraju u političkom i javnom prostoru ne samo BiH, nego i regije. Nije van mjere ustvrditi da bi u širem kontekstu mogle imati destabilizirajući detonator. 

Pa stoga, okolnosti nalažu da garanti Dejtonskog sporazuma, međunarodna zajednica, NATO, Evropska unija i untarbosanski politički faktori preduzmu potrebne mehanizme i pravne radnje kojima će zbog antiustavnog djelovanja koje dolazi iz Rs, proglasiti sporazum o paralelnim i specijalnim odnosima bh. entiteta Rs i susjednice Republike Srbije trajno razvrznutim, te odreći pravo manjem bh. entitetu korištenja ovih mogućnosti paralelnih odnosa tek nekom budućom odlukom organa međunarodne zajednice, a sve usvojeno okončanjem provođenja antiustavnih radnji kojima se na flagrantan način osporava suverenitet i teritorijalni integritet države Bosne i Hercegovine. 

Očekivati je da vlasti Bosne i Hercegovine, ali i visoki predstavnik u BiH Christian Schmidt odmah obavijeste Republiku Srbiju o novonastalim ustavnopravnim okolnostima.