Zašto je Zapadu i Rusiji važna Rumunija i kako su poništeni izbori stavili u fokus politiku Bukurešta?

Piše: Armin Sijamić

Krajem novembra Rumuni su izašli na predsjedničke izbore, a onda su izbori poništeni nakon pobjede kandidata koji ne podržava sadašnji politički kurs Bukurešta. Zbog čega je Rumunija tako važna za Zapad i NATO, i šta to želi Rusija od ove države?

Posljednjih sedmica glavna vijest iz Rumunije je da su tamošnji predsjednički izbori poništeni. Nezavisni kandidat Calin Georgescu u prvom krugu neočekivano je pobijedio socijaldemokratu i aktuelnog premijera Marcela Ciolacua, kao i Elena Lasconi, proevropska političarka. Aktuelni predsjednik Rumunije Klaus Iohannis nije mogao biti kandidat, jer služi drugi petogodišnji mandat. Ciolacu je tako neočekivano ostao bez drugog kruga izbora.

Vrhovni sud izbore je poništio s objašnjenjem da je Georgescu na nedozvoljen način koristio kinesku društvenu mrežu TikTok i da mu je u tome pomogla Rusija, što je prevedeno hibridni rat protiv Rumuna.

http://nap.ba/qpost/352027/pijunaa-i-diverzije-u-Poljskoj-kao-uvod-u-gradnju-novog-zida-prema-Rusiji-i-Bjelorusiji

Špijunaža i diverzije u Poljskoj kao uvod u gradnju novog zida prema Rusiji i Bjelorusiji

Piše: Armin SijamićPrije desetak dana poljske vlasti su saopštile da su izvršile razbijanje i hapšenje ruske špijunske mreže, što je dio serije hapšenja koja traju mjesecima. Šta su to uhapšeni ciljali i koja je uloga Poljske u planovima N

Pozicija Rumunije

Zašto je sud poništio izbore, odnosno naredio njihovo ponavljanje, priča je koja ne može biti cijela ako se ne zna šta je bio ulog. Predsjednik Rumunije ne dobija da vodi samo jednu u nizu siromašnih država istočne Evrope, već postaje dio geopolitičke igre Sjedinjenih Američkih Država i Rusije.

Nije rijetkost čuti da je položaj neke države težak i da je okružena neprijateljima. Ako se stavimo u cipele nekog Rumuna, šta možemo vidjeti? U njegovoj percepciji Rumunija je okružena prijetnjama i da bi to dokazao pokazaće na geografsku mapu.

Rumunija graniči s Ukrajinom - žrtvom ruske agresije, zatim Moldavijom sa odmetnutom teritorijom i ruskim trupama, Bugarskom i Srbijom gdje je tradicionalno Rusija prisutna, a u slučaju Beograda tu je i ruski „humanitarni centar“ u Nišu. Tu je Mađarska koja ima bliske veze sa Kremljom, a status Mađara u Rumuniji opterećuje odnose Budimpešte i Bukurešta. Na koncu, rumunska obala na Crnom moru je blizu Krima i ruske crnomorske flote.

http://nap.ba/qpost/176098

Nova kriza u Moldaviji: Potezi proruskih snaga izazivaju strah kod centralne vlasti

Piše: Armin SijamićPosljednjih mjeseci iz Moldavije stižu u vijesti o rastućoj nestabilnosti u državi koja graniči sa ratom zahvaćenom Ukrajinom i sa Rumunijom članicom NATO-a i Evropske unije, dok ima snažne proruske elemente koji jedan dio

Dakle, Rumunija je okružena ruskim i proruskim snagama i nije isključeno da bude žrtva hibridnih operacija. Zato poništavanje izbora pod datim objašnjenjem nije čudno. Da li su Rumuni bili izmanipulisani pokazaće novi izbori. Biće jasno da li je Georgescuov plan slabljenja uticaja NATO-a i Evropske unije stav Rumuna i da li se i oni slažu da treba revidirati stav prema Rusiji i Ukrajini, ekonomskoj politici i da li treba pretvarati državu u vojnu silu.

Borba za Rumuniju

Važnost Rumunije za ishod okršaja sa Rusijom Zapad je davno prepoznao. I danas mnogi tvrde da su Rumunija i Bugarska primljene u NATO i Evropsku uniju samo zato da se tamo ne bi utaborili Rusi i da te dvije države nisu ispunile kriterije koji se stavljaju pred kandidate za članstvo. Rumunija i Bugarska bile bi kapije za ruski prodor na Balkan i u centralnu Evropu. U Crnom moru carovala bi ruska flota, jer prema važećim pravilima trećim državama nije dozvoljeno da tamo šalju veliki broj ratnih brodova.

Ali u narednim godinama važnost Rumunije za Zapad samo je rasla. Prvo su tu odlučili smjestiti raketne presretače, navodno zbog prijetnje iz Irana. Kako niko nikada nije dao uvjerljiv dokaz koga bi i čime Iran gađao preko teritorija Rumunije, postalo je posve jasno da se radi o nadmetanju s Rusijom, odnosno presretanju raketa ispaljenih sa područja oko ruskih južnih granica i Krima.

Ni tu nije bio kraj za Rumuniju u geopolitičkim obračunima sa Moskvom. Pogoršanje odnosa između Turske i Sjedinjenih Država, kada je najveća svjetska sila počela da prebacuje dio snaga iz baze Incirlik, epilog je dobilo i u jačanju američkog prisustva u Rumuniji. Potom je Rusija napala Ukrajinu, a Rumunija uz Poljsku postala najvažnija država za pomoć ukrajinskim trupama. Paralelno, američki stratezi su radili na jačanju Poljske i Rumunije u cilju stvaranja tzv. „nove Evrope“, koja bi razdvajala Moskvu i stare evropske sile, prije svih Njemačku.



Snažna Rumunija je američki interes

Do slučaja sa poništenim izborima u posljednje vrijeme najvažnije vijesti iz Rumunije bile su vezane za jačanje njene armije. Navedimo samo neke. Rumunija kupuje od Izraela protivtenkovske rakete za 70 miliona eura, a od Sjedinjenih Država za 80 miliona dolara. Oklopna vozila iz Turske, njih 1.059 komada, za 856 miliona eura, haubice iz Južne Koreje, avione F16 iz Norveške, američke bespilotne letjelice MQ-9 Reaper i turske Bayraktar, američke radare, 32 aviona F-35 za 6,5 milijardi eura, tenkove Abrams, helikoptere, podmornice, fregate, krstarice, raketne sisteme HIMARS, sisteme protivvazdušne odbrane Patriot, grade se fabrike namjenske industrije...

To je moguće uz ovogodišnje ulaganje u vojsku u iznosu od 21 milijardu dolara. Toliki novac je potreban ako se želi odgovoriti na ono što je Iohannis u svom tekstu za Politico u martu ove godine nazvao „najznačajnijom i direknom prijetnjom Alijansi u doglednoj budućnosti“, a to je Rusija.

Da se to radi zbog Rusije bilo je jasno i 2016. godine kada su u bazu u Deveselu smješteni američki presretači raketa, uvezani u antiraketni štit koji se proteže od Mediterana do sjevera Evrope. Redzikowo u Poljskoj i Deveselu okosnica su američkog vojnog prisustva na istoku Evrope.

Jačanje Poljske i Rumunije nije slučajno. Sjedinjene Države žele ove dvije države pretvoriti u najveće sile na istoku Evrope, stvarajući ono što neki nazivaju „novom Evropom“, a što je skup država koje su kasnije pristupile Evropskoj uniji i NATO-u. Te države u američkim planovima su zid prema Rusiji, ali i način da se ojača istočno krilo NATO-a.

Za to je potrebna i jaka ekonomija, što se u slučaju Poljske i Rumunije sve više osjeti. Rumunski BDP porastao je na 72 posto prosjeka Evropske unije 2020. godine, u poređenju sa 44 posto u 2007. godini. Ekonomski rast do početka pandemije COVID-19 iskazivan je u brojkama koje su iznad prosjeka Evropske unije. Ali, ove godine otvorilo se pitanje deficita u državnom budžetu.



Strateška važnost

Amerikanci se nisu zadovoljili sa bazom u Deveselu. Kao odgovor na rat u Ukrajini 2014. godine i rusku aneksiju Krima, Sjedinjene Države i Rumunija krenule su u gradnju vojne baze u blizini crnomorskog grada Constanta. U martu ove godine počeli su radovi na bazi Mihail Kogalniceanu, koja će po površini biti veća od čuvene američke baze Ramstein u Njemačkoj. Baza u koju će Rumunija uložiti oko 2,7 milijardi dolara i čija je površina za oko trećinu veća od Ramsteina, primiće deset hiljada vojnika i članova njihovih porodica. Tamo će biti smješteni avioni, dronovi, hangari... Odatle će se upravljati operacijama na Crnom moru, ali i na Balkanu i Bliskom istoku.

U bazi Mihail Kogalniceanu, pored Rumuna, biće smještene i snage NATO članica. Britanski avioni već su raspoređeni. Ove godine Francuska je u Rumuniji razmjestila osmatračke radare, nakon što je to uradila u Moldaviji. Francuzi, historijski bliski Rumuniji, poslali su tamo i vojsku.

Moskva nema sumnju da je to zbog Rusije. U martu je potpredsjednik odbora za vanjske poslove vijeća Ruske Federacije Andrej Klimov rekao da je baza Mihail Kogalniceanu „antiruska“ i da će „biti među prvim metama za uzvratne udare“, ako Rusija i NATO budu ratovali. Baza je „prijetnja za Bukurešt“ i „NATO klub samoubica uvlači obične civile u takve avanture“, rekao je Klimov.

Iz samo dijela nedavnih vojnih i političkih aktivnosti u Rumuniji koje smo pobrojali vidi se važnost ove države za odnose Rusije i NATO-a. Rusija želi novu vlast u Bukureštu, a Sjedinjene Države nastavak trenutne politike. Stoga je interes Kremlja da Georgescu pobijedi na izborima, a interes Washingtona da se to ne desi. Građani Rumunije sada biraju između dvije bitno različite politike.