CSS: Neadekvatna organizacija civilnih zaštita u FBiH uprkos solidnim izdvajanjima građana

(Patria) - Jučerašnji dan obilježile su intervencije u 21 gradu i opštini Federacije BiH (FBiH), kako se to navodi u
redovnom izvještaju Federalne uprave civilne zaštite kao pregled stanja za 12/13 avgust do 10 sati. Požari su zabilježeni u svim kantonima, a u nekim opštinama i gradovima bilo je više požarišta sa kojima se uporno bore, u prvom redu vatrogasci, ali i građani kojima je ugrožena imovina i lična sigurnost.

U svim ovim slučajevima, primjetan je nedostatak kvalitetne opreme i svjedočimo prilično primitivnim sredstvima u nekim slučajevima, gdje se nadljudskim naporima i počesto izlaganju života angažovanih osoba nastoji obuzdati vatrena stihija te odbraniti sigurnost ljudi i njihove imovine, ali i vrijedne šumske resurse, toliko neophodne za uravnotežen ekosistem, navode iz Centra za sigurnosne studije (CSS).

"Gašenje požara na nepristupačnim terenima, koji su u najvećoj mjeri izazvani namjerno ili nemarom ljudskog faktora, poseban je izazov u BiH, o čemu svjedoče i neproduktivne političke trakavice posljednih dana. Izdvajanja svih pravnih lica i građana u FBiH za posebnu naknadu za zaštitu od prirodnih i drugih nesreća su u visini 0,5% neto plate uposlenika bilo u punom radnom odnosu ili angažovanih na privremenim, povremenim poslovima ili ugovorima o djelu. Ovaj iznos raspoređuje se tako da 15% pripada FBiH, 25% kantonima, a 60% opštini u kojoj su ta sredstva ostvarena, odnosno uplaćena.

Budžet Federalne uprave civilne zaštite, sa 213 uposlenih, iznosi oko 24,8 miliona KM i veći je u odnosu na prethodnu godinu za skoro 8 miliona KM. Dobar dio sredstava, osim troškova uposlenih (8.2 miliona KM), odnosi se na transfere ostalim nivoima vlasti i fondacijama (preko 7 miliona KM).

Ono što posebno zabrinjava je da se manje od 10% sredstava (2,37 milion KM) odnosi na nabavku
toliko potrebne opreme.

Sličan primjer možemo primjetiti i na slučaju CZ Kantona Sarajevo. Budžet Kantonalne uprave civilne zaštite Kantona Sarajeva za 2024. godinu iznosi oko 14,58 milion KM, u čijem sastavu je uposleno 314 lica. Za naknade uposlenih i operativne troškove izdvaja se oko 11,69 miliona KM, dok su izdvajanja za opremu ipak u skromnom iznosu od 1,77 miliona KM.

Možemo zaključiti da poreski obveznici izdvajaju solidna sredstva za institucionalne prihode za koje s pravom očekuju da su znatno bolje zaštićeni i njihova sigurnost i teško stečena imovina, ali i prirodni resursi neopodni za biodiverzitet i buduća pokoljenja. Ekstremni vremenski uslovi, uzrokovani klimatskim promjenama, sve su češći, intenzivniji i dugotrajniji te, ako ne uspostavimo kvalitetne strukture i ulaganja, rizikujemo možda čak i nepopravljive posljedice po naš okoliš i društvo", navode iz CSS-a.