Građani BiH u bankama čuvaju 11,83 milijardi KM

Centralna banka Bosne i Hercegovine (CBBiH) svim građanima i komercijalnim bankama čestita 31. oktobar – Svjetski dan štednje, koji stanovništvo BiH i ove godine obilježava s najvećim do sada zabilježenim iznosom štednih uloga.

Prema podacima CBBiH, na kraju septembra 2018. godine ukupni depoziti stanovništva kod komercijalnih banaka u BiH iznosili su 11,83 milijardi KM, što je najveći zabilježeni nivo. Depoziti stanovništva imaju daleko najveće učešće u ukupnim depozitima kod komercijalnih banaka, od 55,4%, pa stoga predstavljaju važnu osnovu finansiranja i funkcioniranja banaka.

Ako posmatramo depozite stanovništva po ročnoj strukturi, oročeni i štedni depoziti u septembru 2018. iznose 5,45 milijardi KM ili 46,1% ukupnih depozita stanovništva, od toga kratkoročni depoziti čine 500 miliona KM,  a dugoročni 4,95 milijardi KM. Transakcioni računi i depoziti po viđenju čine 6,38 milijardi KM ili 53,9% ukupnih depozita stanovništva.

U pogledu valutne strukture, depoziti stanovništva u domaćoj valuti iznose 5,54 milijardi KM što čini 46,8% učešća, što je značajno više nego prije 5 godina kada je udio depozita u domaćoj valuti bio 38%. Depoziti u eurima iznose 5,70 milijardi KM ili 48,2%, a depoziti u ostalim stranim valutama 591 milion KM ili 5%.

Stanovništvo u BiH kontinuirano povećava depozite, pa su tako u poređenju sa stanjem na kraju septembra prošle godine porasli za čak 808,9 miliona KM ili 7,8%. Međutim, postoje značajne razlike u tempu rasta zavisno od tipa depozita. Najbrže rastu transakcijski depoziti, koji su porasli za 18,0% (odnosno 489 miliona KM), zatim depoziti po viđenju koji bilježe porast od 14,4% (odnosno 311 miliona KM). Oročeni i štedni depoziti, a koji odražavaju štednju, neznatno rastu i na godišnjem nivou su imali porast od 0,3% (18 miliona KM).

Na usporeni rast oročenih i štednih depozita stanovništva utiče i kontinuiran pad kamatnih stopa tokom posljednjih godina.  Kamatne stope na oročene depozite stanovništva u euro valuti bilježe kontinuiran pad tokom posljednjih pet godina, sa manjim oscilacijama. Tako su za oročene depozite stanovništva u eurima sa dogovorenim dospijećem od 1 godine do 2 godine smanjene sa 3,279%, koliko je bila prosječna stopa za 2013. godinu, do 1,188% u prvih devet mjeseci 2018. godine. Istovremeno su za oročene depozite sa dogovorenim dospijećem preko 2 godine bile na nešto višem nivou, ali sa istim trendom smanjivanja od 3,945% u 2013. godini do 1,462% u prvih devet mjeseci 2018. godine. Za isti posmatrani period, kamatne stope na oročene i štedne depozite stanovništva u KM sa dogovorenim dospijećem od 1 godine do 2 godine su se smanjivale od 3,262% na 1,276%, a za oročenje preko 2 godine u rasponu od 3,661% do 1,371%.

Stabilan domaći bankarski sektor, uz pouzdan sistem za osiguranje depozita, pruža garanciju stanovništvu da svoja finansijska sredstva drži na računima u bankama, a putem kojih obavljaju tekuće transakcije ili štede za kasnije periode. Na osnovu tog povjerenja i povjerenih sredstava stanovništva, banke su u mogućnosti da finansiraju i doprinose efikasnijem funkcioniranju i rastu ekonomije, te da pomognu u reduciranju neformalne transakcije.