Bitka za Siriju: Stari rivali u novom okršaju od čijeg ishoda zavisi budućnost regije

Piše: Armin Sijamić

Sirija je se još jednom vratila u žižu interesovanja svjetskih medija. Primirje koje je trajalo od marta 2020. godine prekinuto je 27. novembra ofanzivom, kada su snage iz Idliba u samo osam dana ovladale najvećim gradom u zemlji, Halepom, a potom i četvrtim na toj listi - gradom Hama.

Cijevi se nisu ohladile na oružju libanskog Hezbollaha i izraelske vojske, a počelo se pucati u susjednoj Siriji. Neki su se sjetili riječi izraelskog premijera Benjamina Netanyahua, koji je u jeku rata u Pojasu Gaze rekao da se stvara novi Bliski istok. Drugi kažu da rat u Libanu i Pojasu Gaze nije povezan s onim u Siriji, odnosno da je to samo nastavak sirijskih razmirica.

http://nap.ba/qpost/382451

Izrael i Hezbollah prisiljeni su da pristanu na prekid vatre i spremaju se za novu rundu sukoba

Piše: Armin SijamićSedmicama se govorilo da su Izrael i Hezbollah blizu prekidu vatre. Rat koji je počeo 8. oktobra prošle godine Hezbollahovim napadom na Izrael i što je u septembru dovelo do izraelske invazije na Liban došao je do prekida vat

Ali što se tiče Libana i Hezbollaha, onda je rat u Siriji povezan s njima, jer je ta država glavna logistička ruta za snabdijevanje šiitskog pokreta. „Mi smo stvorili ISIS da uništimo Hezbollah“, rekao je svojevremeno američki general Wesley Clark u često citiranom intervjuu, koji je dao za američki CNN. ISIS je podržan od „naših prijatelja i saveznika“, dodao je. Donald Trump u borbi za svoj prvi mandat je više puta ponovio da je tadašnji predsjednik Barack Obama „osnovao ISIS“.

Sirijski pakao

Glavna meta ISIS-a, odnosno grupe koja je imala varijacije imena Islamska država, bio je sirijski predsjednik Bashar al-Assad. Njemu protivnici pripisuju diktaturu i brutalnost u vladanju, zbog čega mora ići sa vlasti, iako u muslimanskom svijetu ima većih i dugovječnijih vlastodržaca od Assada. Podržavajući sirijsku opoziciju, koja je u početku bila daleko i od ISIS-a i drugih grupa, države koje nikada nisu imale izbore kritikovale su Siriju zbog nedostatka demokratije.

ISIS-a u Siriji sada ima u tragovima. Glavna snaga koja želi svrgnuti Assada sa vlasti, na koju je došao 2002. godine nakon smrti oca Hafeza koji je Sirijom vladao 29 godina, je grupa Hayat Tahrir al-Sham (HTS). To je bivši ogranak Al-Qaide u Siriji, a njen vođa Abu Mohammad al-Golani je na potjernici Sjedinjenih Država zbog terorizma i za čije hapšenje ta država daje nagradu od deset miliona dolara. Ali, HTS je sada za SAD manje zlo od Assada, što je pokazala i zadnja ofanziva.

HTS se navodno distancirao od Al-Qaide i sukobio sa ISIS-om. Ali ono što nikada nije bilo upitno jeste da svi oni žele sa vlasti svrgnuti Assada i iz Sirije otjerati iranske i ruske trupe, kao i Hezbollah i šiitske milicije iz Iraka i Afganistana, koji su došli na poziv međunarodno priznate vlasti.

Sa druge strane, Assad svoje protivnike naziva teroristima, čak i one koji nemaju nikakve veze sa nasiljem. HTS-u i „sirijskoj opoziciji“, kako se često nazivaju svi oni koji su na terenu protiv Assada, pridružili su se borci iz desetina država. U borbama za Halep ovih dana na snimcima se pojavljuju ljudi iz Afrike, Centralne Azije, Bliskog istoka, Evrope..., prethodno boraveći u Idlibu.

Ukrajinski Kyiv Post (KP) objavio je u subotu tekst u kome navodi da je Ukrajina trenirala sirijske pobunjenike, koji imaju podršku Turske i koji su izvršili napad na Halep. KP navodi da su ukrajinske službe obučavale sirijske pobunjenike da koriste dronove te za druge vrste borbe. U junu je isti medij objavio snimke sa juga Sirije, uz granicu sa Izraelom, gdje Ukrajinci napadaju rusku vojsku, što je dio sukoba ove dvije države koji se odvija širom svijeta.

http://nap.ba/qpost/369592/Svijet-kao-bojno-polje-Rusija-i-Ukrajina-obraunavaju-se-i-u-Africi

Svijet kao bojno polje: Rusija i Ukrajina obračunavaju se i u Africi!

Piše: Armin SijamićAgresija Rusije na Ukrajinu traje. Plan Moskve da Kijev baci na koljena za samo nekoliko sedmica je propao. Novo polje okršaja ojačanog i samouvjerenog Kijeva i Moskve sada je Afrika.Da su ruski stratezi mogli znati da će rat

Prekršeno primirje

Rusija, Turska i Iran ranije su u okviru dogovora iz Astane uspostavili primirje, koje se poštovalo do 27. novembra. Sirija je razorena i podijeljena. Sjevernoistočnim dijelom upravljaju Kurdi, gdje SAD imaju svoje vojne baze, sjeverozapadom HTS i grupe koje podržava Turska, a ostatkom Assad, s tim da nekim zonama upravljaju Iranci, dok se oko grada Tartus pita Rusija, gdje je njena jedina mediteranska pomorska baza. Povrh toga Assad je pod međunarodnim sankcijama, a Izrael godinama bombarduje sve ono za šta smatra da ima veze sa Iranom i Hezbollahom.

Dogovor iz Astane bila je neka vrsta dobre volje Rusije i Irana prema Turskoj, jer su u prethodnim okršajima Assadove snage, podržane ruskim i (pro)iranskim, pregazile protivnike, osim Kurda koji su imali američku zaštitu i koji nikada u potpunosti nisu odustali od veza sa Damaskom, ali koji su neprijatelji sa Ankarom. Ankaru je tada plašilo, kao što plaši i danas, da bi padom Idliba milioni izbjeglica i desetine hiljada naoružanih ljudi došlo u Tursku. Zapad, koji je podržavao ono što se naziva sirijska opozicija, Turskoj je ostavio taj problem da se sama s njim bori. Turska vojska prešla je u Siriju i organizovala naoružane grupe uz tursku granicu, a u prvim redovima prema sirijskoj vojsci je HTS, kojeg ovih dana dio medija pokušava predstaviti kao ne tako opasnu organizaciju, uprkos tome što ju je Vijeće sigurnosti Ujedinjenih nacija proglasilo za terorističku.

Rušenje Assada nije ideja Ankare, iako je kasnije stala uz opoziciju. Šta više, Assad i Recep Tayyip Erdogan imali su dobre odnose. Assada je htio skloniti Zapad u namjeri da izraelskog neprijatelja pomakne sa njegovih granica i da preko Sirije iz arapskih monarhija poteknu nafta i gas prema Evropi, izbacujući Rusiju iz igre i odbacujući Iran od Mediterana. Tako bi Hezbollah bio odsječen od priliva pomoći iz Irana i bilo bi pitanje vremena kada bi Izrael Liban stavio pod svoju kontrolu.

Ta „čudna“ veza Izraela i rata u Siriji u medijima na Zapadu tema je o kojoj se slabo govori. Postoje dokazi da je Assadove protivnike Izrael pomagao, liječio ranjene, napadao položaje sirijske vojske..., a oni nisu ispalili metak na Izrael, iako su se godinama nalazili uz granicu.

Naravno, to ne znači da su oni koje je Izrael pomogao pod njegovom kontrolom, jer i ta država ima pravo da se drži stava da je „neprijatelj mog neprijatelja moj prijatelj.“

Ali zato u medijima na Zapadu svjedočimo čudnoj terminologiji u izvještavanju iz Sirije, Pojasa Gaze i Libana. Oni koji su protiv Assada su „pobunjenici“, iako dolaze iz desetina država, a oni koji nisu dio HTS-a su „umjerena opozicija“. Pripadnici Hamasa su „militanti“ i „teroristi“, iako je Palestina okupirana, a pripadnici Hezbollaha su „teroristi“, iako je stranka dio libanske vlasti.

Borbe traju, diplomate pregovaraju

U osam dana položaji sirijske vojske su pregaženi. Pored Halepa i Hame, pali su aerodromi i baze gdje su bili smješteni moderni ruski radari, sistemi protivvazdušne odbrane, avioni, helikopteri, iranski dronovi... Munjevito napredovanje HTS-a pokazuje u kakvom stanju je sirijska vojska.

U Damasku smatraju da iza napada stoji Turska, koja je pomogla napad na razne načine i koja je prije samo nekoliko mjeseci Assadu nudila pregovore, što je on odbio tražeći da se turske snage povuku iz Sirije. Sirijci terete i SAD i Izrael. SAD su skoro bombardovale šiitske iračke milicije koje su išle u ispomoć sirijskoj vojsci, a Izrael je gađao lokacije širom Sirije. Novi napadi su olakšani i činjenicom da je Sirija izgubila dio protivvazdušne odbrane u Halepu i drugdje.

Gubitak Halepa i Hame jeste veliki udarac Assadu, ali nije presudan za njegov pad, posebno ne za Rusiju, Iran i (pro)iranske milicije. Grad Homs je taj koji ima najveću važnost za snage koje stoje iz sirijske vlade. U tom gradu ukrštavaju se kopneni putevi između Tartusa i Damaska, odnosno Libana i Irana, istočnije cestom prema Palmyri, Deir Ez Zoru i do iračke granice. Ako bi Homs izgubili, Iranci i Hezbollah bi opet, iako otežano, mogli ostati povezani, ali Damask bi izgubio kopnenu vezu sa Tartusom i Latakijom, gdje živi najveći broj alavita, kojima pripada i sam Assad.

Sirijska vojska sada utvrđuje položaje oko Homsa, a nezvanične informacije govore da su se tamo uputili i pripadnici Hezbollaha. Halep, Hama i Homs su smješteni u ravnicama, koje su ovaj put bile saveznik napadačima. Sa njihove zapadne strane su Tartus i Latakija, omeđene planinama. Ukoliko bi se sirijska vojska, kojoj je Assad povećao plate za pedeset posto početkom mjeseca, ukopala oko Homsa to bi joj dalo mogućnost da zaustavi napredovanje protivnika i dobije na vremenu za kontranapad, ili da čeka ishod diplomatskih pregovora Turske, Irana i Rusije.

Posljednjih dana zvaničnici tri države su razgovarali. Te tri države su pokazale da mogu sklopiti privremeni mir, ali ne i konačni, jer ono što oni dogovore ne obavezuje SAD i Kurde. Dodatni problem je da o arapskoj Siriji arapske države i Arapi ne odlučuju, što samo pokazuje koliko je sirijska kriza internacionalizovana i koliko je Sirija kao država uništena, iako su najsnažnije arapske države stidljivo pokušale Damask vratiti u arapsko okrilje. Assad i njegovi protivnici u Idlibu arapsku državu ovakvom politikom neće obnoviti, čak iako preživi sve ratove.

http://nap.ba/qpost/273364

Sirija se vraća u arapske političke tokove i ruši postojeće regionalne diplomatske postavke

Piše: Armin SijamićIako rat u Siriji nije završen i službeni Damask ne upravlja velikim dijelom zemlje, proteklih mjeseci niz događaja dao je nadu tamošnjoj vlasti da se stvari pokreću u pravcu kojem žele. Dogovor Irana i Saudijske Arabije