EKSKLUZIVNO IZ ANKARE Turska predstavila ‘Steel Dome’ - Strateški odgovor s mora i kopna!

Iz Ankare izvještava Delvin Kovač

Predsjednik Recep Tayyip Erdoğan svečano je u Ankari najavio puštanje u operativnu upotrebu sistema nazvanog "Čelična kupola“ (Steel Dome), što je označilo prekretnicu za tursku odbrambenu industriju. Tom prilikom, Erdoğan je istakao kako je riječ o jednom potpuno integrisanom sistemu — "system of systems" — koji povezuje kopnene i morski bazirane odbrambene platforme, senzore i komandne centre u jedinstvenu mrežu.

Projekat je pokrenut u avgustu 2024. godine, a aktuelna faza uključuje isporuku 47 specijaliziranih vozila vrijednih približno 460 miliona dolara. Ova vozila obuhvataju komponente kao što su sistemi Hisar O i Siper, radar, sistemi za elektronsko ratovanje Puhu i Redet, te vozila sa topovima Korkut.

"Čelična kupola" je strateški odgovor na sve veće regionalne prijetnje i napad na slobodni zračni prostor Turske, a njen ključni cilj je zaštita od raketa kraćeg i srednjeg dometa, dronova i drugih zračnih prijetnji.

Ovaj sistem razvijaju domaće firme – Aselsan, Roketsan, TÜBİTAK SAGE i MKE – uz podršku Predsjedništva za odbrambenu industriju. Njime se uspostavlja slojevita odbrana: od Korkut SPAAG-a za niske visine, preko Hisar A+/O+ za kratke i srednje domete, pa sve do Siper sistema za srednje i velike udaljenosti. Svi elementi su povezani kroz AI‑podržani radar i komandno‑kontrolni sistem koji obezbjeđuje jedinstvenu sliku situacije u realnom vremenu.



Takođe, Erdoğan je tokom ceremonije otvaranja najavio izgradnju nove tehnološke baze Oğulbey, vrijedne 1,5 milijardi dolara, koja će više nego udvostručiti proizvodni kapacitet kompanije Aselsan i postati najveća pojedinačna investicija u odbrambenu industriju Turske. Planirano je da prvi dio te baze bude operativan sredinom 2026. godine.

Ukupno gledano, turska „Čelična kupola“ predstavlja strateški iskorak ka tehnološkoj samostalnosti u odbrambenom sektoru, simbolizira sposobnost domaće integracije naprednih sistema i podupire ambiciju da Turska postane lider u globalnim tehnološkim sektorima.

Glavni segmenti „Čelične kupole“ i njihova funkcija

Korkut
– Samohodni protivavionski topovski sistem (SPAAG)
– Djeluje na niskim visinama (dronovi, helikopteri, rakete kratkog dometa)
– Brz odgovor i visoka pokretljivost

Hisar A+ i Hisar O+
– Rakete kratkog (A+) i srednjeg dometa (O+)
– Namijenjeni presretanju aviona, dronova i krstarećih raketa
– Mobilni, integrisani u mrežu komandovanja

Siper
– Raketni sistem dugog dometa
– Sposoban da presreće balističke i avione na velikim visinama
– Glavni „kišobran“ sistema



Puhu i Redet
– Sistemi za elektronsko ratovanje i ometanje
– Koriste se za neutralizaciju protivničkih radara, komunikacija i navođenih oružja
– Ključni za zaštitu sopstvenih jedinica

Radar i senzorski sistem
– Višefunkcionalni, 3D radari sa velikim dometom
– Obezbjeđuju detekciju i praćenje ciljeva u realnom vremenu
– Povezani sa AI sistemima za automatsku procjenu prijetnji

Komandno-kontrolni sistem (C4I)
– Centralni „mozak“ sistema
– Koordinira sve jedinice i omogućava brzu reakciju
– Umrežen sa jedinicama na kopnu, moru i u vazduhu

AI podrška i automatizacija
– Umjetna inteligencija pomaže u prepoznavanju prijetnji, određivanju prioriteta i automatizovanom odlučivanju
– Smanjuje vrijeme reakcije i povećava efikasnost

Industrijska i infrastrukturna podrška
– Baze za proizvodnju i održavanje sistema, poput nove tehnološke zone Oğulbey
– Uključuje kompanije Aselsan, Roketsan, TÜBİTAK SAGE, MKE