Ubice i svjedoci: Šta je istina o sukobu DB-a i jugoemigracije

Već nekoliko mjeseci na javnom servisu FTV-a se može gledati emisija Jugoslovenske tajne službe, inače hrvatske produkcije. Emisija je jednostrana i pristrasna. U surovom ratu koji je vođen između jugoslovenskih tajnih službi i hrvatske emigracije, emisija ne daje tačan prikaz onoga što se uistinu događalo od 1945. do 1989. godine.

Naime, ukupne žrtve ovog rata su povelike i na jednoj i na drugoj strani. Ali, one su daleko veće na strani tadašnjih jugoslovenskih vlasti i njima lojalnih građana. Dakle, ukupno je ubijeno 67 hrvatskih emigranata, od kojih su neki bili masovni ratni zločinci, poput Maksa Luburića, a drugi najgori teroristi. Na drugoj strani ubijeno je oko 600  građana i diplomata i diplomatskih službenika SFRJ, a ranjeno ih više od 1200.    

Prema podacima iz dokumentacije koju su obrađivali izdavači u Republici Hrvatskoj nakon nezavisnosti, od 1560 Hrvata koji su bili pod obradom tadašnje Državne bezbjednosti Jugoslavije, samo njih 111 je imalo fakultetsko obrazovanje. Oko sedamsto ih je bilo potpuno neopismeno, i kao takvi su bili „pogodni da ih se angažuje za najgore terorističke zločine“, pišu hrvatski izdavači. Surovost DB-a pokazala se na dvadesetak intelektualaca, koji su se bavili organizacijom hrvatske emigracije. Većina onih koje su ti intelektualci organizirali bila je beskrupulozna i teroristička.    

Tri hrvatske organizacije koje su se bavile ubilačkim aktivnostima su HRB (Hrvatsko revolucionarno bratstvo), HNO-Luburićevci (Hrvatski narodni odbor) i HOP (Hrvatski oslobodilački pokret). Djelovanja ovih organizacija su bila teroristička izvan svake sumnje.  

Hrvatska i srpska emigracija izvele su oko 450 oružanih napada, paljevina  i podmetanja eksplozivnih naprava na diplomatska, privredna i turistička predstavništava Jugoslavije te na klubove građana. Prema podacima hrvatska emigracija je ubila 61 građanina u inostranstvu. Ponekad su ljudi ubijani iz bizarnih razloga, recimo zato što nisu htjeli pristupiti njihovim organizacijama ili staviti ustaške znakove na svoju odjeću. Može se slobodno reći: Nije postojala ambasada ili konzulat bivše Jugoslavije, koji nije doživio podmetanje eksploziva, paljevinu ili pucnjavu. Mnoge ambasade i konzulati su napadani i više od deset, pa i dvadeset puta. U isto vrijeme grupe hrvatskih i nešto manje srpskih terorista upadaju na prostor Jugoslavije i vrše ubistva i diverzije. Poznata je akcija Feniks iz 1971. godine kada je 19 hrvatskih terorista ušlo u Jugoslaviju da podigne nacionalnu revoluciju. U borbama je poginulo 13 pripadnika Teritorijalne odbrane i 15 pripadnika ove grupe Hrvatskog revolucionarnog bratstva, koja je došla iz Australije. Četiri su zarobljena i nakon suđenja pogubljena. Dvadeset i dvije ovakve terorističke grupe od dva čovjeka pa do 85 ljudi ubacivane su kontinuirano od 1945. pa nadalje na prostor bivše države. Stotine ljudi je ubijeno u tim terorističkim operacijama.            

Jugoslovenski diplomata Vicko Glumičić ubijen je 1946. godine, inače konzul Jugoslavije u Napulju, u Italiji. Svake godine su u desetinama navrata napadana diplomatska predstavništva. U Argentini, u Buenos Airesu 1959. je izvršen oružani napad na jugoslovensku ambasadu, sljedeće godine na ambasadu u Rimu, pa Bonu 9. aprila 1961., u julu 1961. bomba podmetnuta u konzulatu u Sidneju, 23. decembra 1961. bomba bačena na konzulat u Melburnu. Srpski emigranti su jula 1962. napali na konzulat u Klivlendu (SAD). Oružani napad na ambasadu u Bonu (Njemačka) 29. novembra 1962, kada je ubijen službenik Momčilo Popović, a ranjen službenik Stane Dovgan. Tada se tvrdilo da iza tog atentata kao organizator stoji Stjepan Bilandžić. Osmog juna 1965. teško je ranjen Ante Klarić, konzul Jugoslavije u Minhenu. Službenik konzulata u Štutgartu Savo Milanović je ubijen 30. augusta 1966. godine. Ubio ga je Franjo Goreta, jedan od junaka pomenute emisije FTV-a. U prostorijama Ambasade u Parizu, 26. novembra 1966. godine eksplodirala je naprava i ranjeno je 15 lica. U julu 1967. eksplodirala je bomba u Ambasadi u Oslu. U njemačkim gradovima podmeću se bombe na konzulate i predstavništva u februaru 1968., a u martu u konzulate u Austriji, u Klagenfurtu i Gracu. U februaru 1969. zapaljen je konzulat u Frankfurtu. Te 1969. i 1970. eksplodiraju bombe pored ambasade u Otavi, u Kopenhagenu, Zapadnom Berlinu, Melburnu i rezidenciji ambasadora SFRJ u Briselu. U Zapadnom Berlinu se 30. juna 1969. godine događa napad na Vojnu misiju SFRJ i tada je teško ranjen šef misije Anton Kolendić.

Četvrtog aprila 1971. u ambasada u Štokholmu u Švedskoj upada grupa hrvatskih terorista i ubija ambasadora Vladimira Rolovića a ranjava službenicu konzulata Miru Štempiher. Akteri su osuđeni na višegodišnje robije, a onda su nakon još jednog terorističkog čina oslobođeni: Otet je švedski avion i otmičari su, zajedno sa osuđenim ubicama ambasadora Rolovića pobjegli preko Španije u Paragvaj.

To nije jedini avion otet od hrvatskih terorista. Desetog septembra 1976. godine otet je avion američke kompanije TWA na letu od Njujorka do Čikaga sa 92 putnika. Prije te otmice aviona pet hrvatskih emigranata otmičara je podmetnulo bombu u njujorškoj željeznici od koje je poginuo jedan američki policajac a dva su ranjena. Ovu otmicu aviona vodili su Zvonko Bušić, Petar Matanić, Slobodan Vlašić i još dva pripadnika grupe. Osuđeni su za terorizam. I srpski emigranti su otimali avione. Boing 727, na putu od Njujorka do Čikaga, oteo je terorista Nikola Kavaja, 20. juna 1979. godine. U avionu je bilo 137 putnika. Osuđen je na 20 godina zatvora. Nakon odležane kazne vratio se u Srbiju i umro. U decembru 1980. godine uhapšena su četiri Hrvata, pripadnika ustaške Luburićeve organizacije, koja su pokušala oteti avion na aerodromu u Njujorku, ali ih je policija otkrila i uhapsila.

U martu 1975. godine, u Lionu je ranjen konzul Mladen Đogović.  Edvin Zdovc, konzul  u Frankfurtu, ubijen je 7. februara 1976. godine. Na konzula Vladimira Topića pokušan je atentat koji je nekim čudom izbjegnut.

Atentati su bili uobičajeni, pa je jugoemigracija, u februaru 1980. pokušala ubiti ambasadora u Venecueli Marka Šrića. U novembru je pucano na kuću njemačkog sudije Maksvela, koji je sudio grupi hrvatskih terorista.       

Bilo je i apsurdnih situacija. U Asuncionu, glavnom gradu Paragvaja, 7. juna 1976. ubijen je ambasador Urugvaja Karlos Abdala. Ubica je uhapšen i ispostavilo se da je Hrvat Jozo Damjanović, pripadnik terorističke organizacije HNO- Luburić. Svi su se pitali zbog čega je ubijen ambasador Urugvaja. Onda se saznalo da je Damjanović trebao ubiti jugoslovenskog ambasadora Momčila Vučekovića, ali se prevario u raspoznavanju i ubio Urugvajca.  

Stvarni autor emisije „Jugoslovenske tajne službe“ je Bože Vukušić. Izgleda tragično da urednici i vlasti BiH ne reagiraju na pojavu ovog čovjeka na jednom javnom servisu u Bosni i Hercegovini. Naime, Vukušić je sa Damirkom Šišnjarem ubio u Karlsrueu Sarajliju Jusufa Tatara. Na suđenju su ove ubice rekle da su „pretpostavljali da je Tatar agent jugoslovenskog DB-a“. U procesu se pokazalo da Jusuf Tatar nikakve veze nije imao sa jugoslovenskim tajnim službama i da je bio običan gastarbajter. Bože Vukušić je danas na slobodi i građanima BiH se pokazuje kao pravednik. Porodica Jusufa Tatara mora gledati njegovog ubicu na jednom javnom servisu.

Hrvatska i Srbija neprestano upozoravaju na bošnjački terorizam. Bošnjaka nigdje u ovim terorističkim storijama nema, osim kao žrtava. Ovo je prilika da naše susjede i komšije podsjetimo na njihovu nedavnu prošlost.                                 

Piše: S. Omeragić