SARAJEVO, (Patria) - Organizacije i pojedinci sa prostora bivše Jugoslavije koji se bave zaštitom ljudskih prava uputili su otvoreno pismo zvaničnicima Evropske unije u kojem su ih upozorili da će politika zatvorenih granica za posljedicu proizvesti porast fašizma.
“Mi, branioci ljudskih prava i građani iz zemalja koje se nazivaju periferijom Evropske unije i Šengenskog prostora, želimo da izrazimo najdublju zabrinutost u vezi sa aktuelnom situacijom u kojoj možemo vidjeti uspon fašizma i pogoršanje situacije sa osnovnim ljudskim pravima, kao što su sloboda kretanja i pravo na azil”, naveli su u otvorenom pismu.
Dodaje se da uspon krajnje desnice u evropskim zemljama pogoršava životne uslove za ljude u pokretu i sve više ugrožava njihove živote.
“Tvrdnja da su temeljne vrijednosti EU poštovanje ljudskog dostojanstva i ljudskih prava, sloboda, demokratija, jednakost i vladavina prava je dovedena u pitanje u posljednjih nekoliko godina”, navodi se u pismu.
Dodali su da mnogi od potpisnika apela dolaze sa nedavno ratom razorenog prostora bivše Jugoslavije, zbog čega su, kako su naveli, dužni da naglase da bi sadašnje nacionalne vlade na periferiji EU trebalo da djeluju u skladu sa smjernicama iz Brisela
“Mi ne želimo da opravdamo institucionalna nedjela, kršenja i nasilje koje se koriste protiv ljudi u pokretu u našim zemljama, pa koristimo sva dostupna pravna i politička sredstva za borbu protiv njihovih akcija. Međutim, takođe želimo da istaknemo da upravo EU, odnosno način na koji ona trenutno funkcioniše, opravdava i omogućuje takvo njihovo djelovanje”, ocjenjuje se u saopštenju.
Apelovali su na građane EU, kao i na građane onih zemalja koje se nadaju da će postati članice EU, da se vrate izvornim vrijednostima na kojima počiva EU i da ih promovišu u svojim zemljama.
“Pozivamo građane EU da ustanu i pruže otpor koji će biti jači od granica koje vlade njihovih država grade. Pozivamo državljane EU da se suprotstave nasilju protiv ljudi u pokretu i da se suprotstave svim zvaničnicima, pojedincima ili grupama koje imaju namjeru da nastave sa umanjivanjem osnovnih ljudskih prava na koja svi ljudi na svijetu imaju pravo”, navodi se u apelu.
Dodaje se da se danas to nasilje provodi na ljudima koji sanjaju o boljem životu u EU i ocenjuje da će ga sutra doživeti građani zemalja članica, njihovi prijatelji ili rođaci, na temelju nekih drugih osobina koje se mogu koristiti kao osnova za diskriminaciju.
“Želimo da upozorimo, s obzirom na iskustvo stvarnog doživljenog rata, ali i teških poslijeratnih godina, da je upravo takvo ponašanje koje birokratija EU pokazuje sada, omogućilo raspad Jugoslavije i ratove. Osim toga, to je bilo plodno tlo za iskorištavanje traumatizovanih i siromašnih, dehumanizaciju žrtava rata i uspon ratnih profitera, na sličan način kao što se dešava sada: ljudi su često bili prisiljeni da se oslanjaju na kriminalce koji su obećavali da će im pružiti osnovne potrepštine, jer vlade i agencije UN-a to često nisu činile – čak i one osnovne potrebe kao što su hrana, sklonište ili siguran prolaz s okupiranih područja”, piše u apelu.
Dodaje se da zbog svega pobrojanog moraju da skrenu pažnju na potrebu da se promijeni politika militarizacije i zatvaranja granica u EU.
“Sada, kada nema pravnog načina da se uđe u EU ili zatražia međunarodna zaštita na evropskim granicama, krijumčari i profiteri ponovno napreduju, dok se oni koji traže njihova osnovna prava ignorišu, zloupotrebljavaju ili čak kažnjavaju”, navodi se u apelu.
Ocjenjuje se da upravo politike zatvorenih granica i podsticanja nasilja i nepoštovanja ljudskih prava omogućuju uspon i jačanje fašizma, što naročito može da ima uticaja na predstojećim izborima za Evropski parlament.
Pozvali su građane EU da vrše pritisak na svoje vlade kroz masovne proteste na ulicama, javno zagovaranje, podnošenje peticija i akcija koje će učiniti kako bi se promijenila EU kakva je sada, što je moguće učiniti samo uz iskazivanje solidarnosti sa ljudima koji sanjaju o boljem životu u Evropi.
“Pozivamo vlade zemalja članica EU da preispitaju svoju trenutnu politiku zatvorenih granica i njihovo plaćanje državama koje nisu članice da sprovode režime na granicama koji su u suprotnosti s demokratskim načelima. U ovom trenutku, time omogućuju uspostavu autoritarnih režima na periferiji Evrope i davanje više moći i legitimiteta krajnjoj desnici unutar same EU”, navodi se u apelu.
Ocjenjuje se da takve politike odobravaju nasilje nad ljudima na granicama EU. “Ljudi su pretučeni, mučeni, seksualno maltretirani, vrijeđani i ponižavani. A prema dobro dokumentovanim nezavisnim izvještajima i brojnim svjedočenjima sa terena, sve to rade represivni režimi, graničari i policija iz zemalja članica EU”, piše u apelu.
Upozorili su donosioce odluka u EU da će, ukoliko ne preispitaju politiku koju trenutno vode, u historiji ostati upamćeni kao krivci za propast univerzalnih ljudskih prava, vrijednosti i ljudskog dostojanstva.
“Jer Evropa bolno pamti kako izgleda fašizam. Ali ona takođe poznaje i moć uključivanja i solidarnosti. Hajde da podsjetimo naše izabrane zvaničnike da su solidarnost, poštovanje ljudskih prava, sloboda i demokratija najvažnije stvari sada. Građani Evrope ne smiju ostati nijemi, kao što su ostajali nijemi mnogo puta u prošlosti do sada”, piše u apelu.