Deklaracija učesnika Samita saradnje u Jugoistočnoj Evropi

SARAJEVO, (Patria) - Učesnici Summita Procesa saradnje u Jugoistočnoj Europi (SEECP) Milorad Dodik, Željko Komšić, Šefik Džaferović, Recep Tayyip Erdoğan, Milo Đukanović, Stevo Pendarovski, Ilir Meta, Ana Brnabić, Boyko Borissov, Nicolae Hurduc, Zdravka Bušić, Georgios Iliopoulos, Oleg Tulea i Zorica Bukinac u prisustvu generalne sekretarke Vijeća za regionalnu
saradnju (RCC) Majlinda Bregu i predstavnika Evropske službe za vanjsko djelovanje Angeline Eichhorst usvojili su zajedničku Deklaraciju.

"Reafirmirajući našu opredijeljenost za temeljnim principima Povelje SEECP-a, Povelje UN-a i relevantnih dokumenata EU, OSCE-a i Vijeća Evrope, ponovo potvrđujući našu punu posvećenost za inkluzivnu regionalnu saradnju i zajedničke aktivnosti među učesnicama SEECP-a kao prekretnici za razvoj stabilnosti i prosperiteta u Regionu, na temeljima jačajuće demokratije, ljudskih prava i osnovnih sloboda, vladavine prava, uzajamnog razumijevanja i međusobne povezanosti, imajući u vidu prethodne deklaracije prihvaćene od strane šefova država i vlada kao važan temelj za dalje jačanje naše međusobne saradnje, reafirmirajući punu privrženost učesnica SEECP-a za zajedničku budućnost regiona u ujedinjenoj, domokratskoj i prosperitetnoj Evropi, naglašavajući važnost podrške diversifikovanom i održivom ekonomskom rastu osnovanom na modernim tehnologijama, digitalizaciji i strukturalnim reformama, ističući da dobrosusjedski odnosi, uzajamno poštovanje i iskren politički dijalog u rješavanju pitanja nemaju alternativu, reafirmirajući našu odlučnost za zajedničkim radom na regionalnom nivou u svim pitanjima kako bi našli efektivan
odgovor za sve savremene izazove, saglasni smo sa sljedećim:

EVROPSKA PERSPEKTIVA REGIONA

Čvrsto vjerujemo u zajedničku evropsku budućnost. Projekat Evropske unije se pokazao kao najuspješniji i efektivan garant mira, stabilnosti i prosperiteta u historiji kontinenta. Perspektiva članstva u EU se pokazala kao najsnažniji poticaj za ohrabrenje neophodnih reformi kao i najbolji garant za trajan mir, stabilnost i sigurnost u regionu. To je, također, najsnažniji davatelj poticaja za potpunu transformaciju regiona i promociju demokratije, ljudskih prava i osnovnih sloboda, vladavine prava, uzajamnog razumijevanja, međusobne povezanosti i dobrog ekonomskog upravljanja. Duboko smo uvjereni da samo potpuna integracija cijelog regiona u Evropsku Uniju služi najboljim interesima kontinenta; neophodno je održati momentum proširenja i kontinuiranu opredijeljenost za reforme za kredibilitet politike proširenja, utemeljene na striktnoj i fer uslovljenosti, regionalnoj saradnji i dobrosusjedskim odnosima i principom vlastite zasluge. Također, učesnice SEECP-a, koje su već članice EU će nastaviti podržavati EU perspektivu učesnica SEECP-a koje joj teže.

Mišljenja smo da bolja koordinacija između različitih regionalnih inicijativa, usmjeravanje njihovih napora, izbjegavanje dupliranja i zajednički rad sa evropskiminstitucijama mogu ubrzati pozitivne promjene na terenu u našem regionu, kao i evropski put za one koje teže da postanu članice EU. S tim u vezi, upućujemo pohvale rumunskom predsjedavanju Vijećem EU i predsjedavanju
Sarajeva SEECP-om za koorganizaciju Neformalnog sastanka za jačanje regionalne saradnje u Jugoistočnoj Evropi, održanom 22. marta 2019. godine u Sarajevu, koja je okupila direktore EU za Zapadni Balkan, političke direktore SEECP-a, kao i predstavnike EEAS i Evropske komisije. Ohrabrujemo naredna predsjedavanja da nastave ovaj dijalog.

JAČANJE SIGURNOSTI

Učesnice su u potpunosti opredijeljene da zajedno rade kako bi se efikasno suočile sa svim sigurnosnim prijetnjama u regionu. Sigurnost Jugoistočne Evrope je glavni preduslov za sigurnost i stabilnost cijelog kontinenta. Učesnice naglašavaju neophodnost koordiniranih napora u borbi protiv nasilnog ekstremizma i terorizma, organiziranog kriminala sa fokusom na moderno ropstvo, trgovinu ljudima, prisilnog rada, krijumčarenja oružja i municije, pranja novca i korupcije. U ovom smislu učesnice pozdravljaju početak implementacije Integrativnog upravljanja internom
sigurnošću i njegovog prvog stuba Inicijative Zapadnog Balkana za borbu protiv terorizma (WBCT). Učesnice također pozdravljaju rezultate Sofijskog samita EU- Zapadni Balkan održanog u maju 2018. i Londonskog samita o Zapadnom Balkanu u okviru Berlinskog procesa, održanog u julu 2018. na polju sigurnosti i pokretanje implementacije Sofijske agende prioriteta i sigurnosnih
opredjeljenja Berlinskog procesa. Učesnice su uvjerene da izazov ilegalnih migracija može biti prevaziđen samo zajedničkom saradnjom svih članica SEECP-a i apeluju na Evropsku uniju da u ovom pitanju nastavi konkretno podržavati naš region. Učesnice također prepoznaju značajnu ulogu Regionalne inicijative za migracije, azil i izbjeglice (MARRI), kao i Centar za provođenje zakona u Jugoistočnoj Evropi (SELEC) i njihov doprinos u oblasti upravljanja ilegalnim migracijama i borbe protiv trgovine ljudima.

EKONOMSKA SARADNJA, POVEZANOST I PROSPERITET REGIONA

Učesnice smatraju da je jačanje ekonomske saradnje između učesnica SEECP-a, kao i između ekonomija SEECP-a i EU od najveće važnosti za ekonomski rast, održivi razvoj i prosperitet građana Jugoistočne Evrope. U ovom smislu, učesnice su u potpunosti svjesne hitnosti potrebe za proširenjem povezanosti unutar regiona, kao i regiona i EU. Povezanost je shvaćena u mnogo širem smislu od onog infrastrukturalnog. Ovo podrazumijeva poslovnu povezanost, digitalnu povezanost, razmjene u oblasti kulture, povezivanje mladih itd. Poboljšavanjem povezanosti, povećati će se sposobnost cijelog regiona da se takmiči na globalnom tržištu, kao i sveukupno blagostanje njegovih građana.

Učesnici naglašavaju veliki potencijal koji ima digitalizacija za transformaciju njihovih prvreda i prekograničnih veza, i zato preporučuju proširenje saradnje na ovom polju. Učesnice pozdravljaju Drugi digitalni samit Zapadnog Balkana, koji je održan u Beogradu 4.-5. aprila 2019. godine. Učesnice posebno pozdravljaju potpisivanje Sporazuma o reduciranju cijena usluga roaminga u javnim mobilnim mrežama u regionu Zapadnog Balkana od strane 6 učesnica, kao važan korak u jačanju povezanosti građana regiona. Učesnice shvataju potencijalnu prijetnju stabilnosti našeg
ekonomskog napretka i održivog razvoja uzrokovanog egzodusom velikog broja obrazovanih i stručnih mladih ljudi u prosperitetnije ekonomije. Ovaj fenomen nije percipiran samo privremeno, i on treba biti zajednički rješavan od strane svih zainteresovanih u regionu. S tim u vezi, učesnici pozdravljaju okrugli sto sa temom “Od odljeva mozgova do priliva mozgova”, koji je organizovan u okviru predsjedavanja Sarajeva SEECP-om u aprilu 2019.

Učesnice SEECP-a smatraju da je od krajnje važnosti promocija pozitivne perspektive za mlade kao i pomoć u unapređenju njihovog prospeririteta u regionu SEECP-a povećanjem ekonomske saradnje i naglašavanjem evropske perspektive. Kapaciteti mladih su također krucijalni za izgradnju stabilnijih i koherentnijih društava. Poštujući ovo, učesnice pozdravljaju doprinos Regionalne kancelarije za mlade (RYCO) i Fonda Zapadnog Balkana (WBF) kao dijelove ambijenta saradnje u Jugoistočnoj Evropi. Učesnice također pozdravljaju Konferenciju “Kako bolje odgovoriti evropskim aspiracijama mladih na Zapadnom Balkanu”, koju je organiziralo rumunsko predsjedavanje Vijećem EU uz podršku Evropske Komisije i Norveške kroz EEA i norveške grantove.

Događaj je organiziran u uskoj saradnji sa Vijećem za regionalnu saradnju i Regionalnom kancelarijom za mlade. Konferencija održana u Bukureštu 28-29. maja 2019. godine je predstavljala važan korak ka održivom dijalogu između mladih u EU i u Zapadnom Balkanu, podstičući uzajamno razumijevanje, pomirenje i širu povezanost sa evropskim vrijednostima.

Učesnice daju punu podršku provođenju Agende ciljeva održivog razvoja UN-a 2030, kao mogućnosti za potpunu transformaciju našeg regiona u brojnim ekonomskim, socijalnim i okolišnim aspektima. Prepoznavajući značaj ove Agende, sarajevsko predsjedavanje je organiziralo specijalne događaje i okrugli sto na ovu temu u aprilu ove godine.

PARLAMENTRNA SKUPŠTINA SEECP-a

Učesnice snažno podržavaju rad Parlamentarne skupštine SEECP-a, prepoznavajući krucijalni značaj uzajamne saradnje zakonodavnih tijela u našem regionu, posebno kroz dijeljenje najboljih praksi i lekcija naučenih u svim oblastima. To je viđeno kao prikladan okvir za implementaciju evopskih standarda i harmonizaciju zakonodavnog rada sa Evropskom unijom. Učesnici odaju priznanje Parlamentarnoj skupštini Bosne i Hercegovine zbog uspješno vođene parlamentarne dimanzije predsjedavanja Sarajeva SEECP-om.

Učesnici su primili na znanje da se Parlamentarna skupština SEECP-a složila da se debate i rad na stvaranju potpuno funkcionalnog Stalnog sekretarijata zadrže visoko na Agendi kako bi se povećala njena efikasnost.

SEECP-RCC SINERGIJA

Na dvadesetu godišnjicu Pakta za stabilnost u Jugoistočnoj Evropi, što je bila paradigmatska ideja plasirana 1999. godine u Sarajevu i imala za cilj da donese pozitivne promjene u razvoju veza sigurnosti i stabilnosti u regionu, učesnice posebno cijene ulogu RCC-ja zbog njegovog neumornog rada na održivosti regionalnog progresa. Efektivna i na rezultate orijentisana saradnja između
učesnica SEECP-a, Evropske Unije i RCC-ja je donijela okvir regionalne saradnje, koji je postigao konkretne rezultate u digitalnoj povezanosti, mobilnosti radne snage, socijalnoj inkluziji i koheziji, rodnoj ravnopravnosti, parlamentarnoj i sigurnosnoj saradnji.

RCC se pokazao kao relevantan katalizator mnoštva regionalnih inicijativa i sveobuhvatna regionalna organizacija koja igra ključnu ulogu u povezivanju regionasa EU i globalnom ekonomijom. Regionalna saradnja nastavlja biti snažna pokretačka snaga EU integracije aspirirajućih učesnica SEECP-a. RCC-jev operativni rast korespondira sa rastućim zahtjevima učesnica SEECP-a za bolje povezanim regionom, gdje stabilnost podstiće prosperitet i ekonomski rast vodi većoj ekonomskoj konvergenciji sa EU i drugim naprednim ekonomijama u svijetu.

Učesnice SEECP-a povjeravaju RCC-ju mandat za nastavak provođenja politike regionalne povezanosti na sve moguće načine. S obzirom da se Strategija SEE 2020 privodi kraju, učesnice SEECP-a očekuju od RCC-ja da pripremi viziju post SEE 2020 Strategije u skladu sa Agendom održivih razvojnih ciljeva UN-a 2030. Jedanaest godina konstruktivne i vizionarske sinergije između RCC-ja i okvira SEECP-a je donijelo ogromne promjene i dalo važne lekcije za budućnost. Kako se mijenja svijet i rastu regionalni izazovi, tako je i neophodnost jačanja uloge RCC-ja sve prisutnija, na osnovama efektivne sinergije između SEECP-a i RCC-ja.