(Patria) - Šefovi država i vlada zemalja jugoistočne Evrope usvojili su deklaraciju na Samitu Procesa saradnje u jugoistočnoj Evropi (SEECP) u Solunu kojom je, između ostalog, podržano regionalno tržište u okviru Berlinskog procesa, a ne "Otvoreni Balkan". Također je vrlo jasno izražena osuda nezakonite agresije Ruske Federacije na Ukrajinu.
U dijelu deklaracije koji se odnosni na jačanje evropske perspektive regiona, istaknuto je čvrsto uvjerenje u zajedničku evropsku budućnost.
- U turbulentnim vremenima kroz koja prolazimo, Evropska unija se pokazala kao najuspješniji garant mira, stabilnosti, kao i ekonomskog rasta i društvenog prosperiteta na našem kontinentu.
Princip vlastitih zasluga
Stoga, prepoznajući raznolikost odnosa učesnica SEECP-a sa EU-om, uključujući i nedavnu prijavu za pristupanje Evropskoj Uniji jedne od zemalja učesnica SEECP-a, snažno podržavamo evropsku perspektivu svake od njih, zasnovanu na principu vlastitih zasluga u ispunjavanju relevantnih uslova, jer smatramo da će to podstaći sigurnost, ekonomski i društveni rast i garantovati poštovanje ljudskih prava, vladavine prava i osnovnih sloboda. Države aspiranti ponovo naglašavaju svoju posvećenost evropskim vrijednostima i principima i provođenju neophodnih reformi u interesu svog naroda - navedeno je.
Poziva se na ubrzanje procesa evropskih integracija na osnovu zasluga, u skladu sa napretkom koji je postigla svaka od učesnica SEECP-a.
- U smislu podrške socio-ekonomskoj transformaciji država aspiranata za članstvo u EU u jugoistočnoj Evropi, učesnici pozivaju na implementaciju obaveza preuzetih u okviru Zajedničkog regionalnog tržišta i Zelene agende za zapadni Balkan u skladu sa principima jednakosti i inkluzivnosti. Učesnici prepoznaju ulogu RCC-a i CEFTA-e u ovim nastojanjima.
Učesnici prepoznaju transformativnu prirodu EU perspektive koja zahtijeva pristup cjelokupnog društva. Stoga, učesnici podržavaju jačanje mehanizama parlamentarnog i građanskog društva, te prepoznaju ulogu RCC-a u podsticanju saradnje među vladama, parlamentarne saradnje i drugih oblika saradnje na regionalnom nivou u pogledu EU integracija - naglašeno je.
U deklaraciji se govori i o energetskoj sigurnosti kao prioritetu, te je potvrđena posvećenost ubrzanju procesa energetske tranzicije povećanjem proizvodnje energije iz obnovljivih i čistih izvora i smanjenjem potrošnje energije kroz povećanje energetske efikasnosti.
Ključni izvor energije
- Prirodni plin je ključni izvor energije u doglednoj budućnosti, sve do vremena kad nove tehnologije budu mogle postepeno potisnuti iz upotrebe sva fosilna goriva. I stanice za regasifikaciju LNG-a i interkonekcije putem cjevovoda su od najveće važnosti. Diverzifikacija izvora energije i ruta je neophodna. Učesnici napominju da Južni plinski koridor, rezerve istočnog Mediterana i Crnog mora i izvodljive transportne rute predstavljaju rješenje za energetske potrebe jugoistočne Evrope, zajedno sa LNG kapacitetima različitih međunarodnih pružalaca usluga - navedeno je.
Istaknuta je posvećenost jačanju saradnje u kontekstu suočavanja sa sve većim izazovima i novim prijetnjama sigurnosti i stabilnosti jugoistočne Evrope, koje su neodvojive od sveukupne evropske sigurnosti i stabilnosti.
Naglašeno je jačanje sinergija i povezivanja s ciljem ekonomskog rasta, kao i potreba nastavka rada na rješavanju posljedica izazvanih pandemijom virusa COVID-19.
Također, dio deklaracije se odnosi na unapređenje razvoja zelenog rasta i rješavanje problema izazvanih klimatskim promjenama.
- Učesnice su posvećene ulaganju daljnjih napora da bi se postigli ciljevi Pariškog sporazuma čime se smanjuju emisije stakleničkih gasova i zagađenje vazduha i unapređuje kvalitet života građana te se nastavlja rad na prevenciji zagađenja rijeka, kopnenih voda, mora i zaštiti morskog okruženja - navedeno je.
Istaknuto je da učesnice Samita SEECP pozdravljaju i podržavaju pojačane napore u provedbi Zelenog sporazuma sa EU (Green Deal) i Zelene agende za zapadni Balkan, prepoznajući njihov potencijal da donesu obostranu korist.