Kako se realizuje 'meka moć' Rusije na Zapadnom Balkanu

SARAJEVO, (Patria) - Ministar unutrašnjih poslova Filip Adžić, nakon procjene Agencije za nacionalnu bezbjednost, potpisao je juče odluku o uskraćivanju boravka i zabrani ulaska u Crnu Goru za 28 stranih državljana, među kojima je i bivši ambasador Republike Srbije Vladimir Božović.

Odluka MUP-a je dio opsežne operacije koju – uz saradnju sa partnerskim službama sa Zapada – sprovode ANB, MUP i Specijalno državno tužilaštvo.

Prvi cilj je, kako su Pobjedi saopštili izvori iz bezbjednosnog sektora, da se razotkriju ključni punktovi koje Moskva koristi za vođenje hibridnog rata protiv Crne Gore kao članice NATO pakta. Konačni zadatak je – prevencija trajne destabilizacije kroz planirano urušavanje državnih institucija da bi se na taj način osporio crnogorski put ka EU.

Nestabilna Crna Gora koja gubi lidersku poziciju u procesu evropskih integracija, prema procjenama zapadnih analitičara, strategijski odgovara interesima Moskve Vladimira Putina. Ali i režimu Aleksandra Vučića u Beogradu, koji je ostao – uprkos intenzivnim pritiscima evroatlantskih partnera nakon ruske agresije na Ukrajinu – najjače uporište Kremlja na Zapadnom Balkanu.

I dok Putin ima strateški cilj da države Zapadnog Balkana ne budu dio EU, Vučić pokušava da, sprečavajući crnogorski put ka EU, zadrži poziciju glavnog političkog igrača u regionu.

Stoga se godinama unazad subverzivne aktivnosti na crnogorskom tlu vode iz ruskog centra, ali se za realizaciju planova koriste srpske proksi organizacije, udruženja i prosrpske partije u Crnoj Gori.

PLAN AKCIJE

Međunarodna bezbjednosna operacija otkrivanja špijunske mreže koja je u toku, prema saznanjima Pobjede, ima cilj da ANB i istražni organi, koordiniranim aktivnostima u saradnji sa zapadnim partnerima, prekinu veze između ruskih agenata, brojnih organizacija i udruženja sa nacionalnim ili vjerskim predznakom koje djeluju u Crnoj Gori, ali i sa Crkvom Srbije koja se u Crnoj Gori pokazala kao faktor akcionog jedinstva različitih grupa.

Iako je pripremana duže, akcija je zvanično počela u četvrtak kada je Specijalno odjeljenje policije, na zahtjev Specijalnog tužilaštva i po naredbi Višeg suda u Podgorici, pretreslo više stanova i poslovnih prostora građana, zbog osnovane sumnje da su učinjena krivična djela stvaranja kriminalne organizacije i špijunaža.

Iako je portparol Specijalnog tužilaštva Vukas Radonjić u četvrtak negirao da je bilo privođenja, juče je potvrđeno da je Specijalno policijsko odjeljenje, po nalogu SDT-a, uhapsilo penzionisanog crnogorskog diplomatu Radomira Sekulovića i podnijelo krivičnu prijavu. Nakon saslušanja u Osnovnom državnom tužilaštvu Sekuloviću je određeno zadržavanje do 72 sata.

Otkriven je identitet i drugog privedenog crnogorskog državljanina: riječ je o Vladimiru Boljeviću koji je, nakon iskaza u tužilaštvu, pušten da se brani sa slobode, a i protiv njega je podnijeta krivična prijava.

Specijalno tužilaštvo je šturo saopštilo da je otvoren izviđaj protiv dvojice crnogorskih državljana za krivična djela stvaranja kriminalne organizacije i djelo – špijunaža.

Naglašeno je da se, zbog ,,zaštite interesa postupka“, javnosti ne može saopštiti više podataka.

Ali, sve je već sada jasno: međunarodna akcija razbijanja mreže malignog uticaja preko koje se vodi hibridni rat protiv Crne Gore tek je počela i u narednim sedmicama mnogi ovđe neće imati miran san.

I nije slučajnost što se akcija odigrava nakon što je smijenjen prosrpski nastrojeni Dejan Vukšić i tek što je na čelo ANB postavljen Savo Kentera, a za koordinatora Biroa za operativnu komunikaciju Raško Konjević. Novi ljudi, jasne zapadne profilacije, uvjerili su međunarodne partnere da je sada akcija kidanja ruskih veza u crnogorskim institucijama – moguća.

,,MEKA“ RUSKA MOĆ

Prema informacijama Pobjede iz bezbjednosnih krugova, međunarodne partnerske službe su, u dužem periodu, prikupile impozantnu količinu obavještajnih podataka o subverzivnim aktivnostima ruske agenture na crnogorskom prostoru u cilju realizacije doktrine Kremlja o ,,mekoj moći“ u Crnoj Gori.

To je strategija koju Putinov režim odavno primjenjuje u mnogim zemljama od značaja za ruske interese, a na Zapadnom Balkanu se posebno targetiraju, osim Crne Gore, Bosna i Hercegovina i Sjeverna Makedonija.

Kako je našem listu rečeno iz jednog zapadnog izvora, realizacija doktrine ,,meke ruske moći“ podrazumijeva djelovanje na više nivoa: kroz institucije targetirane države, obavještajni sektor, ali intenzivno i kroz usmjeravanje djelovanja raznih nevladinih organizacija, udruženja, pravoslavnih bratstava, kao i medija koje ovdje kontoliše ,,imperijalni“ Beograd.

Ključna ideja je da se promovišu vrijednosti koje baštini Ruska Federacija, kroz širenje antizapadne propagande koja se uglavnom odvija posredstvom crkvenih organizacija. Nije čudo što se Ruska i Srpska pravoslavne crkva pozicioniraju kao ,,tačke okupljanja“, koje vješto koriste i Putin i Vučić.

Pobjeda je u serijalu tekstova pisala o aktivnostima raznih pravoslavnih bratstava u Crnoj Gori, koje kontroliše i usmjerava uglavnom srpska BIA. Pisali smo i o ulozi raznih sveštenika Crkve Srbije, poput popa Mijajla Backovića i njegovog angažmana u bratstvu srpske pravoslavne omladine ,,Sveti Pantelejmon“, prvom osnovanom u Crnoj Gori, na Miholjskoj prevlaci i nelegalnoj izgradnju krstionice. Jedan je i od osnivača „Miholjskog zbora“.

Jednako je interesantna i aktivnost ,,Kozačke vojske“ u Crnoj Gori, preuzimanje upravljanja tom organizacijom, kao i kontrola nad brojnim organizacijama ,,srpsko-crnogorsko-ruskog“ prijateljstva koje uglavnom služe za propagandu srpske i ruske politike u Crnoj Gori, poput „Noćnih vukova“.

- Nepravedno bi bilo reći da su sve te organizacije usmjerene tom političkom cilju, ali je izvjesno da ima značajan broj udruženja koje služe intersima centara izvan Crne Gore – ističe sagovornik Pobjede.

METODE DJELOVANJA

Na terenu to podrazumijeva stvaranje probrane i sposobne ,,vojske“, koju usmjeravaju agenti, ali se to nikada, ističe sagovornik Pobjede, ne radi kroz

izdavanje uputstava, već kroz razne vrste sugestija ,,ideološkim istomišljenicima“, ali i uz finansijsku pomoć.

- Za potrebe efikasnog djelovanja formirane su saradničke mreže u koje su uključili značajan broj crnogorskih i stranih državljana koji duže borave u Crnoj Gori, a koji su svjesno, uz finansijsku nadoknadu ili neke druge materijalne pogodnosti, prihvatili saradnju ponuđenu od iskusnih ruskih obavještajaca – kazao je izvor Pobjede uključen u operaciju ,,neutralizacije“ ruskog malignog uticaja.

Prema saznanjima našeg lista, operativci ANB-a su, prvenstveno u saradnji sa američkim i britanskim kolegama, identifikovali više takvih saradničkih mreža i očekuje se da će prema tim grupama biti vrlo brzo preduzete aktivnosti, mada izvori Pobjede ne žele da otkriju o kakvim je kontramjerama riječ.

Osim prikupljanja podataka od saradnika koje su vrbovali, ruske diplomate – a riječ je o obavještajcima – koordinirale su rad brojnih organizacija koje djeluju kao njihovi ,,uslužni servisi“ u Crnoj Gori.

Sagovornik iz bezbjednosnog sektora naglašava da se većina aktivnosti koju Ruska Federeacija preduzima u sklopu hibridnog rata realizuje kroz ljude i organizacije koji nemaju direktnu vezu sa Rusijom, već je riječ o takozvanim proksijima.

- Ti ,,subjekti“ su najčešće prikriveni unutar nevladinih organizacija koje se, na prvi pogled, bave ,,nepolitičkim“ pitanjima, ali i unutar medijskih kuća, što se može uočiti ozbiljnijom analizom medijskog sadržaja – ističe jedan od izvora Pobjede sa iskustvom rada u bezbjednosnom sektoru.

Prema informacijama Pobjede, ljudima koji u Agenciji za nacionalnu bezbjednost vode akciju poznate su mnoge šeme uticaja i mreža koje su uspostavljene u Crnoj Gori.

Biće, kažu izvori našeg lista, najteže pronaći ,,ubačene elemente“ unutar institucija sistema.

- Od političke podrške donosilaca odluka u Crnoj Gori zavisi koliko će se Crna Gora uspješno suprotstaviti ruskim proksijima na ovom prostoru – ističe sagovornik Pobjede.

Tenzično u odlazećoj vladi, ministru pravde neprihvatljiva odluka ministra unutrašnjih poslova Filipa Adžića da bivšem ambasadoru Srbije u Crnoj Gori zabrani ulazak u našu zemlju

Kovač poziva na odgovornost menadžment ANB-a

Odluka odlazećeg ministra unutrašnjih poslova Filipa Adžića da na osnovu procjene Agencije za nacionalnu bezbjednost donese rješenje o zabrani ulaska u Crnu Goru bivšem ambasadoru Srbije u Crnoj Gori Vladimiru Božoviću razbjesnjela je odlazećeg ministra pravde Marka Kovača koji je poručio da je to nerazumljivo i neprihvatljivo.

On je na Tviteru napisao: „Nerazumljivo i neprihvatljivo je da bez ikakvog povoda bude zabranjen pristup gospodinu Vladimiru Božoviću, zvaničnom ambasadoru Republike Srbije u Crnoj Gori“.

Dodao je da je riječ o „čovjeku koji je rođen u Crnoj Gori i kojem roditelji i najuža rodbina vjekovima imaju korijene u našoj državi“.

- Ovakvi akti bi morali biti preispitani, a čelni ljudi ANB-a pozvani na odgovornost ako se utvrdi da je ovakva odluka donijeta na osnovu političkih i diskriminatornih aršina - poručio je Kovač.

Zbog zabrane ulaska u Crnu Goru oglasio se i sam Božović uz poruku da će se žaliti na rješenje, te da očekuje reakciju Republike Srbije, predsjednika Vlade, cijelog srpskog naroda, ali i srpskog patrijarha i Crkve Srbije.

- Jer ovo nije udar na mene i moju porodicu, ovo je udar na sve Srbe u Crnoj Gori i na sve Srbe gdje god da žive, da im se pokaže da oni nijesu demokratski narod, da nijesu narod dostojan da im se poštuju osnovna ljudska građanska i vjerska prava i slobode - kazao je Božović, prenio je N1.

Rekao je da se nikada nije miješao u unutrašnje stvari Crne Gore, niti da je ikada dobio nalog od predsjednika Srbije da učini bilo što protiv Crne Gore, njenih organa vlasti ili njenih interesa.

- Postajem čovjek kome se zabranjuje ulazak u svoju zemlju rođenja. Zaista sramno i nečuveno i učiniću sve da o ovome obavijestim sve relevantne međunarodne organizacije, pošto je ovo suprotno evropskoj Konvenciji o ljudskim pravima i slobodama, suprotno Bečkoj konvenciji - kazao je on, uz konstataciju da se radi o činu „samovolje direktora ANB“.

Na izjavu ministra pravde u tehničkom mandatu Marka Kovača reagovao je predsjednik Crnogorskog helsinškog odbora Miodrag Vlahović, uz poruku da je to što je Kovaču „nerazumljivo i neprihvatljivo da bez ikakvog povoda bude zabranjen ulazak u Crnu Goru Vladimiru Božoviću“, kako je napisao, „…(pardon!) ubjedljivo najgluplji komentar u vrlo oštroj konkurenciji super glupih komentara“.

- Nemoguće je da bilo koji ministar bilo koje vlade izjavi ovakve besmislice. „Vjekovima imaju korijene“ po Bečkoj konvenciji ili bez nje? Kakvo ludilo! Sramota - napisao je Vlahović na Tviteru.

Kovačevu izjavu komentarisali su i iz Socijaldemokratske partije, koja u odlazećoj vladi ima potpredsjednika i dva ministra – odbrane i vanjskih poslova.

- Gospodin Kovač bi morao znati da Božović ne da nije ambasador, već je zvanično persona non grata u državi u kojoj je Kovač ministar – poručio je na Tviteru potpredsjednik SDP-a Bojan Zeković.

Kako je kazao, „partijske demonstracije privrženosti tuđoj državi kroz vrijeđanje sopstvene možete plasirati“ na sajtu SNP-a.

- Ovo je ipak nalog Ministarstva pravde – poručio je Zeković.

Božović je personom non grata u Crnoj Gori proglašen u novembru 2020. godine, nekoliko dana prije odlaska tadašnje vlade koju je, nakon izbora 30. avgusta, te godine, 4. decembra naslijedila vlada premijera Zdravka Krivokapića.

- Nakon dužeg i kontinuiranog miješanja u unutrašnje stvari Crne Gore, ponašanja i izjava nespojivih sa uobičajenim prihvatljivim standardima obavljanja diplomatske funkcije, nakon više usmenih i pisanih upozorenja na neprihvatljivost ovakvog ponašanja, ambasador je nelegitimnu Podgoričku skupštinu 1918. nazvao 'oslobođenjem' i 'slobodnom voljom crnogorskog naroda – obrazložilo je, pored ostalog, svoju odluku MVP kojim je tada rukovodio Srđan Darmanović.

Božović je dan ranije, 27. novembra, na izložbi dokumenata „Parlamentarizam u Crnoj Gori i dani ujedinjenja“ rekao da je Mojkovačka bitka „kao primjer hristolike žrtve za svog bližnjeg i za slobodu bila uvod u oslobođenje Crne Gore i Podgoričku skupštinu - kao slobodan izraz narodne volje za ujedinjenje sa bratskom Srbijom“.

MVP je ocijenilo da je Božović na ovaj način unizio Skupštinu Crne Gore koja je 29. novembra 2018. usvojila Rezoluciju o poništenju odluka Podgoričke skupštine, kojima je ukinut suverenitet Crne Gore i ona anektirana Srbiji, a kralj Nikola Petrović nasilno detronizovan.

Srbija nikada nije uvažila odluku Crne Gore i Božović se sve ovo vrijeme predstavlja kao ambasador te zemlje u našoj državi.

Otvorena podrška akciji iz Velike Britanije

Ministar vansjkih poslova Velike Britanije Džejms Kleverli pozdravio je odluku Crne Gore o protjerivanju šest ruskih diplomata.

- Pozdravljam akciju Crne Gore da protjera šest službenika ruske ambasade zbog kršenja Bečke konvencije – napisao je ministar na Tviteru.

Dodaje da Velika Britanija stoji uz Crnu Goru u preduzimanju akcije da zaštiti suverenitet i bezbjednost od neprijateljskih ruskih aktivnosti.

Autori: Draško Đuranović - Ana Raičković/mportal