Sjećanje na 2. maj 1992. i godišnjicu Bitke za Predsjedništvo RBiH

(Patria) - Na današnji datum prije 32 godine, 2. maja 1992. godine, na Skenderiji se odvijala ključna borba za odbranu Sarajeva, kada su jedinice tadašnje Jugoslovenske narodne armije (JNA) pokušale zauzeti zgradu Predsjedništva Republike Bosne i Hercegovine (RBiH).

Bitka u kojoj je odbranjeno Sarajevo, 2. maja 1992. godine, poznatija kao Bitka za Predsjedništvo RBiH, bila je presudna za odbranu glavnog grada, ali i za odbranu nezavisnosti i cjelovitosti države Bosne i Hercegovine.

Tenkovi i oklopni transporteri tadašnje JNA zaustavljeni su naporima branilaca okupljenih u Teritorijalnoj odbrani RBiH i MUP-u RBiH, na Skenderiji, stotinjak metara od zgrade Predsjedništva RBiH. Zauzimanje zgrade Predsjedništva je spriječeno, ali je opsada Sarajeva naočigled cijelog svijeta trajala više od 1.400 dana, tokom koje su građani ubijani minobacačkim granatama, snajperskim hicima, protivavionskim naoružanjem, bili su bez vode, struje, plina, bez hrane, što je potvrđeno presudama Haškog suda.

Istog dana, 2. maja 1992. godine, JNA je na Sarajevskom aerodromu zarobila tadašnjeg predsjednika Predsjedništva RBiH Aliju Izetbegovića i delegaciju, koji su se vraćali sa pregovora iz Lisabona. Potom su odvezeni u Lukavicu.

Ovaj događaj bio je uvod u ono što će se dešavati narednog dana, 3. maja, kada je JNA počela s izvlačenjem jedinica iz kasarne na Bistriku. Nakon pregovora, dogovorena je razmjena Izetbegovića.

Tog 2. maja 1992. godine svijet su obišli televizijski snimci u kojima predsjednik Izetbegović u javljanju u program obznanjuje da je otet i da mu ne dozvoljavaju da dođe u zgradu Predsjedništva BiH.

Svijet su obišle i fotografije i snimci zapaljenih tramvaja na Skenderiji, u centru Sarajeva, kao i eksplozije granate na uglu ulica Dalmatinska i Titova, preko puta zgrade Centralne banke BiH.

Istog dana, zapaljena je i Glavna pošta u Sarajevu, te se van funkcije našlo 45.600 telefonskih priključaka.

Za jednu od najdužih opsada u historiji i teroriziranje stanovništva glavnog grada Bosne i Hercegovine, između ostalog, u ICTY-u su na doživotne kazne pravomoćno osuđeni bivši predsjednik Republike Srpske (RS) Radovan Karadžić, kao i komandant Vojske RS Ratko Mladić, te nekadašnji komandant Sarajevsko-romanijskog korpusa Vojske RS Stanislav Galić, dok je Dragomir Milošević, koji je preuzeo komandu nad Sarajevsko-romanijskim korpusom Vojske RS 1994. godine osuđen na 29 godina.

U Haškom tribunalu za zločine počinjene u Sarajevu bio je optužen i bivši predsjednik Srbije i Savezne Republike Jugoslavije Slobodan Milošević, ali je umro tokom suđenja u martu 2006. godine, nakon čega je proces obustavljen.

Biljana Plavšić, bivša predsjednica RS, priznala je krivicu za učešće, između ostalog, u zločinima u Sarajevu, nakon čega je osuđena na 11 godina zatvora.