Litvanci danas biraju predsjednika: Pitanje Rusije i sigurnost glavne teme

(Patria) - Litvanci danas glasaju na predsjedničkim izborima za koje se očekuje da će novi mandat dati sadašnjem predsjedniku Gitanasu Nausedi, čvrstom pristalici Ukrajine u njenom dvogodišnjem ratu s Rusijom, nakon kampanje koja se fokusira na sigurnosne brige u baltičkim državama.

Birališta se zatvaraju u 20 sati po lokalnom vremenu, a rezultati se očekuju nakon ponoći. Ako nijedan kandidat ne osvoji više od 50%, što je vjerovatno prema istraživanjima javnog mnijenja, drugi krug glasanja će se održati 26. maja, javio je Reuters.

Nauseda (59), bivši viši ekonomista vodeće banke, ima podršku 29% birača, pokazala je nedavna anketa Delfi/Spinter Tyrimai. Njegov najveći konkurent je premijerka Ingrida Simonyte (49), jedina žena koja se kandiduje, sa 14% podrške.

Širom regiona, glasači su zabrinuti da bi bivše sovjetske republike koje čine Baltik, sada članice NATO vojnog saveza i Evropske unije, mogle biti meta ruske agresije u budućnosti. Nešto više od polovine Litvanaca vjeruje da je ruski napad moguć ili čak vrlo vjerovatan, pokazala je anketa ELTA/Baltijos Tyrimai. Litvanski obavještajci su u martu rekli da je Rusija na putu da ojača
svoje vojne kapacitete duž svoje granice s NATO-om. Moskva je redovno to odbacivala.

Zalihe hrane kao prioritet

Većina kandidata na današnjim izborima, uključujući Simonyte i Nausedu, rekli su nacionalnoj televiziji da oboje drže zalihe hrane kod kuće spremni u slučaju vojnog sukoba.

„Činim sve što mogu da osiguram da neće biti potrebno“, rekao je Nauseda tokom debate.

I Nauseda i Simonyte podržavaju povećanje potrošnje za odbranu na najmanje 3% bruto domaćeg proizvoda Litvanije, sa 2,75% planiranih za ovu godinu, kako bi se platila modernizacija vojske i infrastrukture za podršku brigadi njemačkih trupa i njihovih porodica, koji će biti raspoređen u Litvaniji i spreman za borbu od 2027. godine.

Iako se slažu oko ruske politike, razlikuju se po pitanjima kao što su istopolna građanska partnerstva, čemu se Nauseda protivi, i imaju historiju žestokih prepirki i odbijanja da razgovaraju jedno s drugim.

Predsjednik Litvanije ima poluizvršnu ulogu, koja uključuje vođenje oružanih snaga i predsjedavanje vrhovnim tijelom za odbrambenu i nacionalnu sigurnosnu politiku, te predstavlja zemlju na samitima Evropske unije i NATO-a. U tandemu s vladom, predsjednik utvrđuje vanjsku i sigurnosnu politiku, može staviti veto na zakone i ima pravo glasa u imenovanju ključnih zvaničnika kao što su sudije, glavni tužilac, šef odbrane i šef centralne banke.

Nauseda je pobijedio 2019. godine u drugom krugu predsjedničkih izbora protiv Simonyte, bivše ministrice finansija, sa 66% glasova. Simonyte se suočava sa teškim testom na opštim izborima u oktobru, jer vladine stranke zaostaju u anketama.