Jakov Milatović: Tajni agent Moskve i Beograda s maskom proevropskog političara

Piše: Nevena Kovačević

Sudeći prema hvalospjevima koje smo mogli čitati prethodnih dana na račun potpredsjednika pokreta Evropa sad Jakova Milatovića, regionalna i međunarodna javnost nije dovoljno upoznata sa likom i djelom kandidata koji će odmjeriti snage sa aktuelnim predsjednikom Crne Gore Milom Đukanovićem u drugom krugu predsjedničkih izbora.

Tako regionalni i svjetski mediji danima unazad pišu o mladom, elokventnom, obrazovanom, proevropskom lideru sa zapadnim diplomama koji bi Crnu Goru mogao odvesti putem neke nove i prosperitetnije budućnosti. Izuzev mladosti i diploma stečenih van Crne Gore, sve ostalo je vrlo upitno. Milatović je, očito, za kratko vrijeme uspio zbuniti ne samo crnogorske birače, već i mnogobrojne poslenike javne riječi iz regiona i svijeta.

U najkraćim crtama, pokušaćemo da objasnimo suštinu dosadašnje političko-ekspertske karijere Jakova Milatovića.

Kako je sve počelo

Nakon parlamentarnih izbora iz 2020. godine, formirana je Vlada na čelu sa Zdravkom Krivokapićem. Među 12 Zdravkovih apostola, u tadašnjoj ekspertskoj Vladi, naročito su se isticali današnji lideri Evrope sad, Milojko Spajić i Jakov Milatović, ministri finansija i ekonomskog razvoja.

Krivokapić ih je često nazivao "omiljenim ministrima", naglašavajući kako su napustili dobro plaćene poslove u inostranstvu, kako bi pomogli u spašavanju posrnule crnogorske ekonomije, koju je razorio režim Mila Đukanovića. I tadašnji ministri hvalili su se evropskim i zapadnim referencama i višegodišnjim radnim iskustvom koje obećava i garant je njihovog ogromnog znanja i sposobnosti. Podsjećamo da je apostolska Vlada formirana nakon takozvanih Litija, pod dominantnim uticajem Srpske pravoslavne crkve.
Sam Milatović se više puta u javnom govoru pozivao na izbornu pobjedu koja je rezultat "veličanstvenih Litija", dajući tako eksplicitnu podršku litijaškom pokretu i djelovanju
kleronacionalističkih struktura u Crnoj Gori. Kad god bi se Krivokapić sastao sa sveštenstvom Srpske pravoslavne crkve, sa njim bi, gotovo uvijek bili i njegovi omiljeni ministri.

Najočitiji primjer Milatovićeve podrške kleronacionalističkoj politici, bilo je njegovo prisustvo u var sobi, u noći između 4. i 5. septembra 2021. godine, gdje se pregovaralo o tome da li treba organizovati ustoličenje Joanikija Mićovića u cetinjskom manastiru, imajući u vidu barikade na Belvederu od strane građana i moguće sukobe.
Tada je Milatović izgovorio kultnu rečenicu "Pa što ako na Cetinju pogine deset Crnogoraca", za koju je tokom predsjedničke kampanje tvrdio da je laž i izmišljotina.

Nakon sramnog helikopterskog ustoličenja, nastavljeni su intenzivni sastanci sa sveštenstvom SPC, a na jednom od takvih sastanaka, Milatović je sa Joanikijem dogovarao uvođenje dodatka za novorođenčad, sa ciljem povećanja stope nataliteta. Bilo mu je sasvim prihvatljivo miješanje crkve u političke i ekonomske procese I smatrao je da je
njegovo prisustvo vjerskim skupovima u organizaciji SPC sasvim prirodna stvar, jer je, na kraju krajeva, bio ministar u crkvenoj Vladi, dogovorenoj u manastiru.

Kad je riječ o Spajićevoj i Milatovićevoj ekspertizi, ovaj dio njihovog ministrovanja obilježilo je kontroverzno zaduženje od 750 miliona eura odmah po početku rada Vlade.

Nekoliko mjeseci prije izglasavanja nepovjerenja Krivokapićevoj Vladi, parlament usvaja program populističkih ekonomskih reformi Evropa sad, po uzoru na sličan program koji je sproveden u Sloveniji. U svrhu prikupljanja političkih poena nepromišljenim povećanjem prosječnih zarada sa 250 na 450 eura, ukidaju se doprinosi za zdravstveno osiguranje, što, vremenom, dovodi do kolapsa javnih finansija i nedostatka lijekova za pacijente oboljele od najtežih bolesti.

Pad Krivokapićeve Vlade i nastanak pokreta Evropa sad Nakon pada Krivokapićeve Vlade, umjesto da samozvani eksperti nastave navodne inostrane karijere, Spajić i Milatović shvataju da je politička karijera, zasnovana na najjeftinijem populizmu mnogo profitabilnija. Primajući jednogodišnju naknadu po prestanku funkcije i sumirajući efekte ekspertskog populizma, osnivaju pokret Evropa sad i već na prvim lokalnim izborima u oktobru prošle godine bilježe značajan rast podrške.

Na podgoričkim izborima, Milatović je bio nosilac liste pokreta Evropa sad i upravo je njemu, nakon poraza Demokratske partije socijalista trebalo pripasti mjesto gradonačelnika glavnog grada. Tada je posebno isticao da je za njih Demokratski front prihvatljiv partner, iako se ovaj pokret javnosti predstavljao kao takozvani građanski centar.
Nemogućnost formiranja vlasti, izazvana neizglasavanjem sudija Ustavnog suda koji bi razmatrao izborne žalbe, uslovila je kašnjenje u formiranju podgoričke vlasti.

Predsjednička kampanja 

Već na početku kampanje, najveću polemiku izazvalo je obmanjivanje javnosti od strane lidera PES-a Milojka SPAJIĆA koji je tvrdio da ne posjeduje srpsko državljanstvo.
Nakon što je Državna izborna komisija odbila Spajićevu kandidaturu, dugo najavljivani gradonačelnik Podgorice naprasno odustaje od te pozicije podnoseći kandidaturu za funkciju predsjednika države.

Tokom kampanje, Milatović je nastavio sa praksom korišćenja najjeftinijih populističkih taktika sa ciljem pridobijanja što većeg broja birača. Osim nerealnih populističkih obećanja, fokus je stavljen na borbu protiv Mila Đukanovića. Čak je, nakon incidenta uoči njegove konvencije na Cetinju, optužio Đukanovića za organizovanje grupe građana koja će izazvati nerede i napasti Milatovića.

Kampanju su obilježili i mizogini ispadi na račun kandidatkinje Socijaldemokratske partije Draginje Vuksanović Stanković, koju je Milatović, tokom posljednje predsjedničke debate nazvao fašistkinjom, odbijajući da uputi izvinjenje.

Također, Milatović se, tokom jednog televizijskog gostovanja pozvao na riječi Ambasadora Francuske u Crnoj Gori Kristijana Timonijea o fašističkoj politici koju sprovodi SDP, što je Timonije narednog dana demantovao, naglašavajući da veoma uvažava politiku Socijaldemokratske partije.

Dakle, laži, manipulacije i privlačenje birača najprizemnijim populizmom ključne su karakteristike Milatovićeve kampanje. Postavlja se pitanje - da li je zapadnim i evropskim partnerima, te njihovim ambasadama zaista prihvatljivo da se na mjestu predsjednika Crne Gore nađe čovjek koji pristojne građane i predstavnike državotvornih partija naziva fašistima, dok ćuti na četništvo i svetosavlje, jer se radi o politikama kojima i sam pripada.

Agent na tajnom zadatku

Pokret Evropa sad proizvod je 42. crnogorske Vlade izrazito naklonjene Srpskoj pravoslavnoj crkvi, sa svim odlikama kleronacionalizma i vjerskog fundamentalizma.
Jakov Milatović se, samim tim, s pravom može posmatrati kao tajni agent Beograda i Moskve, onaj rezervni igrač izborne utakmice koji može preokrenuti rezultat utakmice u korist rusko- srpskih političkih elita, u slučaju da Andrija Mandić ne uspije da uđe u drugi krug.

Prednost Milatovića ogleda se u tome što, pod maskom mladog, proevropskog lidera i vizionara može dobiti naklonost i dijela procrnogorskih glasača, što ga čini čak i pogodnijim agentom od Andrije Mandića.

A Mandić bi, izvjesno je, bio mnogo lakši protivnik Đukanoviću, jer osim birača radikalne desnice, ne bi mogao osigurati podršku birača koji baštine suprotne vrijednosti.
.
U slučaju Milatovića, situacija je znatno drugačija, jer ima više rezervi iz kojih prikuplja glasove. Lakoća kojom Milatović uspijeva privući glasače oba bloka, mogla bi, u slučaju njegove pobjede, predstavljati veliki problem za sve partije koje ga danas formalno podržavaju.

Zato bi se neiskreno partnerstvo sa Milatovićem moglo srušiti kao kula od karata, onog trenutka kada lideri partija nekadašnje parlamentarne većine shvate da se suočavaju sa ogromnim padom podrške i gubitkom biračkog tijela koje se masovno priklanja Evropi sad.

Pobjeda Milatovića u drugom izbornom krugu, označila bi pobjedu Srpske pravoslavne crkve i ruskih obavještajnih službi, a Aleksandru Vučiću dala zamajac za finalno okončanje inicijativa koje vode ka promjeni granica. Ne krije Milatović da bezrezervno podržava Otvoreni Balkan i da su mu regionalne integracije prioritet, u odnosu na evropski put zemlje, dok je jedan od njegovih partijskih kolega nedavno izjavio da im NATO nije interesna sfera, što, možda, otvara i pitanje ostanka u alijansi, pogotovo
usljed eventualnog nastavka partnerstva sa Demokratskim frontom na državnom nivou.

Insistira mladi lider na najboljim odnosima sa Srbijom i povezivanju Podgorice, Beograda, Tirane i Sarajeva. Pročitajmo između redova ovu tezu i shvatićemo da je stvarna poruka težnja za što skorijim ulaskom u Otvoreni Balkan i podčinjavanjem malih država interesima Vučićeve velike Srbije.

Iza pristojnog izgleda i umivene retorike, kriju se mračne ideje i planovi skovani u Moskvi i Beogradu, snažno podržani uplitanjem Srpske pravoslavne crkve u izborni proces, koja će vrlo vjerovatno, propagandu sada usmjeriti na Milatovića.

Zapad i Evropa, očito, nijesu prepoznali ovu prevaru koju simbolizuje lik novog crnogorskog predsjednika, kako ga prethodnih dana pompezno predstavljaju različiti krugovi i mediji bliski Rusiji i Srbiji.

Poređenja radi, Dritan Abazović je, za razliku od Jakova Milatovića na početku političke karijere zaista zastupao građanske vrijednosti, da bi kasnije, zarad opstanka u fotelji promijenio pravac shvativši da je mnogo profitabilnije raditi po diktatu subjekata van Crne Gore, makar to podrazumijevalo izdaju vitalnih nacionalnih interesa.

Za razliku od Dritana, koji je zarad profita pogazio i vlastita uvjerenja, Jakov baštini desničarsku ideologiju i njegovo političko djelovanje odraz je ličnih uvjerenja. A posljedice takvog vrijednosnog opredjeljenja, u kombiaciji sa populizmom koji ne poznaje granice, mogu dokrajčiti već poljuljane temelje građanske države. Svaka politika koja ide u korak sa djelovanjem Srpske pravoslavne crkve simbol je ne umjerenog, već najradikalnijeg oblika desnice.

Baš zato je maska mladog i učenog zapadnjaka i evropejca iza koje se krije vjerski fanatik i podržavalac ideologija kobnih za stabilnost ne samo Crne Gore, već i čitavog regiona, mnogo opasnija od one kojom je Abazović svojevremeno uspio prevariti domaću i međunarodnu javnost.

Pobjeda Jakova Milatovića predstavljala bi trijumf rusko-srpske agenture nad proevropskom Crnom Gorom. Zato Milatovićevu pobjedu i prije okončanog drugog kruga jednako slave i vlast i opozicija u Srbiji, pripremajući se za plasiranje nove ture najprljavijih laži i dezinformacija.

Pred Crnom Gorom su dvije opcije: dati Demokratskoj partiji socijalista posljednju šansu za suštinske unutarpartijske reforme i ispravljanje grešaka na unutrašnjem i međunarodnom planu i tako sačuvati nezavisnost i evropsku budućnost zemlje, ili omogućiti stranim agentima da opustoše iscrpljene ekonomske resurse i razore već razorene institucije ostvarujući tako krajnji cilj - potpuno odbacivanje Euroatlantskih integracija, stvaranjem države ekonomski zavisne od volje beogradskih i moskovskih naručilaca.

Iako je funkcija predsjednika po svojoj prirodi ceremonijalna, za predstavljanje zemlje u evropskim i svjetskim krugovima neophodno je imati jakog lidera. Šta god mislili o Milu Đukanoviću, njegovoj politici i konkretnim potezima, državnička i liderska uloga mu se ne može osporiti.

Politika koju zastupa njegov protiv kandidat, jasan je indikator puta kojim bi se zemlja kretala nakon Milatovićeve pobjede, te se takav kandidat, sasvim objektivno posmatrano, ne može smatrati budućim demokratskim predsjednikom svih građana.