Lider opozicije Kosova Albin Kurti govori za Patriju: Srpski lideri imitiraju Miloševića i Putina

Albin Kurti rođen je 1975. godine u Prištini. U vrijeme Miloševićevog režima još kao student je proveo tri godine u zatvorima u Požarevcu i Lipljanu. Ima beskompromisan i uvijek originalan stav prema političkim problemima Kosova. U intervjuu za bh. novinsku agenciju Patria iznosi gotovo identične dileme Bosne i Kosova pred novom agresivnom politikom Srbije.

Precizno dijagnosticira i detektira srpsku politiku koja producira političke krize u susjedstvu. Primjećuje se da govori temeljitije i obuhvatnije o problemima BiH od većine bošnjačkih političara.

Kad čovjek pogleda i ovlašno, vaš život čini 41 godina „oluja i gromova“. U stalnoj ste akciji, u sukobu i progonjeni, od zločinačkog režima Miloševića, pa danas do sukoba sa stavovima vlasti Republike Kosovo. Niste klasična opozicija. Iako ste u politici, vaše metode su aktivne, efektne i donose rezultate.

Pokret „Vetëvendosje!“ (Samoopredjeljenje) vjeruje da demokracija treba da bude kako direktna tako i predstavnička ali ni u kom slučaju samo predstavnička. Nije dovoljno boriti se samo na ulici ili samo u parlamentu. Potrebno je da imamo direktne akcije i to je, ustvari, naša vokacija kao pokreta koji nije politička partija. Naše metode ostaju sasvim političke i demokratske. Do dana današenjeg, Pokret „Vetëvendosje!“ (Samoopredjeljenje) nije povrijedio nijednog građanina, nego naprotiv, njeni aktivisti su hapšeni, fizički maltretirani, čak i ubijeni od vladajućih režima.

Nedavno ste izjavili da je Milorad Dodik, predsjednik entiteta u BiH, bolji sa Putinom nego sa Vučićem i da će, ako se osnuje zajednica sa većinskim srpskim stanovništvom na Kosovu ona se odmah, metaforički rečeno, povezati sa Putinom.

Zajednica sa većinskim srpskim opštinama imaće pravo da uspostavlja diplomatske odnose sa drugim sestrinskim zajednicama, na primjer, kako se to kaže, sa sličnim entitetima u Republici Srpskoj, Srbiji, Rusiji, Bjelorusiji. Znamo da Milorad Dodik danas ima mnogo bolje odnose sa Putinom nego sa Vučićem. Ako Zajednica sa većinskim srpskim stanovništvom zaživi na Kosovu, ona će se odmah povezati sa Putinom. Mi to ne možemo dozvoliti i spremni smo da spriječimo „bosnizaciju“ Kosova.  Prije nego što je stvorena Republika Srpska prvobitno je utemeljena Zajednica opština sa većinskim srpskim življem.

Dodik je već nudio majčici Rusiji na raspolaganje Republiku Srpsku. Da li vi mislite da se Putin već smjestio u Bosnu i Hercegovinu. Neki kažu da je Rusija preko Dodika već zauzela aerodrom Mahovljane i da nema problema sa „ulaskom“ u Evropu.

Dugotrajnu neuspješnost Bosne i Hercegovine najdosljednije hrani Rusija, proizvodeći od Republike Srpske balkansku varijantu Južne Osetije. Putin jednom nedjeljno pominje Kosovo, upoređujući ga sa Krimom. Nemojmo se iznenaditi ako na granicama entiteta Republike Srpske jednoga dana osvanu “ruski mirovnjaci”.

Svojevremeno ste rekli i da Srbija želi biti Rusija na Balkanu, pa se zato i nameće kao lokalna sila. Smatrate li da su Kosovo i BiH izloženi jednoj vrsti mirnodopske agresije Beograda? Neki tvrde da je taj uticaj najjači preko obavještajnog podzemlja. Kolike razmjere po vama to može imati?

Raspad Sovjetskog Saveza je rezultirao sa jednim velikim oktopodom. Ruska Federacija je glava ovog oktopoda, dok su tentakule (pipci) ovog oktopoda Bjelorusija, istočna Ukrajina, Gagauzija, Transdnjestr, Kirgizija, Armenija, Južna Osetija i Abhazija.

Rušenje Jugoslavije rezultiralo je malim oktopodom, ili bolje rečeno jednim kvadripodom. U ovom slučaju glava oktopoda je Beograd, tj. Srbija. Brisel želi da odvaja kvadripod od oktopoda. Ali kvadripod insistira u svojim nastojanjima rekavši Briselu: ukoliko želite da se distanciram od moje majke, onda mi pomozite da ojačam svoje tentakule (pipke) na Balkanu.

U Bosni, Srbija ima Republiku Srpsku, u Crnoj Gori ima snažne neofašističke i neokonzervativne opozicione strukture, na Kosovu ima njen sjeverni dio i enklave dirigovane od državnih struktura Srbije, dok se u Makedoniji uticaj vrši preko prosrpske Vlade Nikole Gruevskog i Srpske pravoslavne crkve.

Ono što Srbiji nije pošlo za rukom da brzo ostvari tokom rata, želi da postigne sporo u miru. Mislim da su Vučić i Dačić nasljeđe Miloševića i Šešelja. I ja ne vidim nikakvu razliku u njihovim ciljevima, vidim samo razliku strategije i metode, jer su okolnosti različite. Nije sadašnji cilj Srbije da okupira Kosovo, nego da ga „bosnizira“. Isto tako oni trenutno govore da ne žele podjelu Bosne. Vučić je išao 9. januara u Banja Luku i rekao je da voli Republiku Srpsku, a taj dan je proglašen kao neustavan dan za Bosnu. Mislim da postoji dupla imitacija - s jedne strane Vučić imitira Miloševića, njegove velikosrpske ideje i ciljeve, a sa druge strane javlja se imitacija Putina u smislu satelitskih kvazidržava po susjednim zemljama. Ova dupla imitacija neće dovesti do dugoročnog mira, sigurnosti i stabilnosti na Balkanu. Naprotiv.

Dokle se došlo u formiranju „zajednice srpskih opština“? Kakve će biti njene funkcije? Da li se radi o autonomiji u okviru Republike Kosovo. Po najavama, da li je riječ o federalnoj ili konfederalnoj konstrukciji (svojevremeno ste govorili da bi to mogli biti i diplomatski odnosi sa Rusijom, Srbijom, Republikom Srpskom itd.) Može li to biti replika Republike Srpske?

Kao rezultat djelovanja ujedinjene opozicije predsjednica Kosova Atifete Jahjaga bila je primorana da potpisani sporazum u Briselu, proslijedi Ustavnom sudu na ocjenu ustavnosti, tokom kojeg je konstatovano da su 23 člana Sporazuma u suprotnosti sa Ustavom. Projekat „Zajednice“ je blokiran, međutim, Vlada ipak pokušava da ga po svaku cijenu oživi. Zajednica bi, kako se navodi u sporazumu, imala svog predsjednika, zastavu i simbole, potpuni nadzor kada su u pitanju privredni razvoj na lokalnom nivou, urbano i ruralno planiranje, zdravstvo, obrazovanje, kultura. ZSO bi imala šefa administracije i izvršni odbor i na neki način bila "mini vlada" od sedam osoba. Ona će biti spona međusobnog povezivanja opština nastanjenih Srbima i vertikalna veza sa Beogradom, „federalizacijom“ Kosova na „kosovski“ i srpski entitet, ne zaboravljajući pritom da Republika Kosovo nije priznata kao suverena država od strane Srbije!

Kada su Milošević i Dejtonski sporazum konačno priznali Bosnui Hercegovinu, Srbi su bili jedna trećina populacije u Bosni i dobili pola Bosne. Ovdje su Srbi na Kosovu samo 6 posto populacije i ne osjećamo se ugroženim od strane Srba, ali Beograd namjerava da putem zajednice opština sa većinskim srpskim stanovništvem kontroliše četvrtinu Kosova. Time će još više doći do defunkcionalizacije Kosova, pretvarajući ga u jednu drugu Bosnu i time, u perspektivi, pokušavajući stvoriti povoljnije mogućnosti za Srbiju.

Zašto pristati na pregovore o Zajednici srpskih opština? Zar ne bi trebalo da Srbija prizna Republiku Kosovo, pa tek onda da se ide na formiranje te zajednice?

Dosadašnji dijalog koji je vođen sa Srbijom nije predvidio nikakve uslove Srbiji,  a ipak razgovaraju o unutrašnjim pitanjima Kosova. Slijedom toga, ishod nije mogao biti pravedan. Mi u principu nismo protiv dijaloga, nego smo protiv ovog dijaloga koji Kosovo tretira kao temu, a Srbiju kao onoga ko određuje agendu te teme. Srbija treba da ispuni dugi niz uslova prije nego što bi se mogla kvalifikovati za dijalog sa nama. I za nas, u ovakvom stanju u kojem smo se našli, bez potvrđenog političkog subjektiviteta i državnog suvereniteta, Srbija će postati sve gora a situacija na Kosovu otežanija.

Prvobitnim izjavama rečeno nam je da se dijalog vodi oko tehničkih pitanja, a potom se ispostavilo da je političke prirode. Zatim su rekli da će ishod toga biti priznavanje Kosova od Srbije i od međunarodnih organizacija. Ali se vidi osnaživanje Srbije unutar Kosova, a Kosovo niti je priznato od strane Srbije, niti je učlanjeno u relevantne međunarodne organizacije. Ne možemo imati normalizaciju a još manje pomirenje bez uzajamnog priznavanja. Ovaj dijalog stvara utisak normalizacije odnosa, ali u suštini samo produbljuje antagonizme, segregaciju i etničke podjele unutar Kosova.

Zajednica srpskih opština nije rezultat protesta Srba na Kosovu. Vučić želi ZSO, on nikada ne pita ni za jednog Srbina sa Kosova, kakve ta osoba probleme ima, uopšte ga nije briga za Srbe, on brine samo za svoju moć. Srbi na Kosovu ne mogu uopšte da imaju svoje mišljenje. Beograd ne dozvoljava Srbima sa Kosova da predstavljaju sebe. Mi još ovdje nismo čuli mišljenje Srba.  ZSO je projekat Beograda, a ne Srba na Kosovu. A korumpirana vlast u Prištini je to prihvatila. Moramo da prestanemo sa zatvorenim, diplomatskim dijalogom u Briselu, gdje gospođa Mogerini kaže Vučiću i Mustafi – imate dogovor, sada idite i „predajte“ ga svojim narodima. Ne verujem u ovaj metod s vrha ka dnu ove vertikale. Mislim da pravi dijalog kreće sa dna ka vrhu. „Samoopredjeljenje“ predlaže socijalni, otvoreni i demokratski dijalog sa manjinama, uključivši i kosovske Srbe. To nama treba, a ne dijalog sa Beogradom za unutrašnja pitanja Kosova.

Kosovo je abnormalna zemlja i ima dva ključna problema za građenje stabilnih odnosa, a to su podijeljen grad Mitrovicu i veliku stopu nezaposlenosti. Srbija, takođe, ima velike probleme, nije se suočila sa svojom prošlošću, ne zna gdje njene granice počinju i gdje završavaju, a pritom ona još i postaje autokratsko društvo. Mislim da i Kosovo i Srbija treba da postanu normalne zemlje i onda trebaju uspostaviti i međusobne normalne odnose.

Trenutno ne možemo da imamo normalne odnose.

BiH danas ima problem sa najobičnijim političkim i ekonomskim odnosima sa Republikom Kosovo, jer nema konsenzusa  unutar naše države oko međusobnog priznanja. Dodik stalno stavlja veto na priznanje i normalizaciju odnosa. U isto vrijeme roba iz Srbije uredno se carini na granici, ima oznaku svog porijekla u trgovinama da je uvezena iz Srbije. I ovaj Dodikov stav djeluje kao diktiran iz Beograda.

Poznata je činjenica da su odnosi između Bosne i Kosova posljedica nametnute politike od Srbije i Rusije preko Republike Srpske. Te politike ne blokiraju samo održivi suverenitet i unutrašnji razvoj Bosne; nego i njenu spoljnu politiku. Politike međusobne regionalne trgovinske razmjene su posledica pogrešnih politika centralnih vlasti i zbog nedostatka unutrašnjeg i spoljnog suvereniteta (odnosi se na Bosnu i Kosovo), gdje kao posljedicu imamo nedostatak reciprociteta u trgovinskoj razmjeni. Zato je potpuna suverenost i Bosne i Kosova od životnog značaja kao protivodgovor prema projektima unutrašnje etničke podjele naših država, kao zemalja koje plaćaju navišu cijenu računa hegemonističke politike Srbije.

Recimo, Dodik ne želi BiH u NATO-u, dok je Vučić dao imunitet vojnicima NATO-a. Ove kontroverze oko Dodika koji je vrlo poslušan redov Beograda dovele su do priča koje liče na teorije zavjere. Recimo, Srbija je pustila NATO na svoju terotoriju, a u Bosnu i Hercegovinu uvela ruske obavještajne strukture. Kad  oni urade posao u BiH, oni iz NATO-a će jednostavno biti istjerani iz Srbije. Dakle, pitanje je kako Srbija može spriječiti ulazak Kosova i BiH u NATO?      

Srbija nastavlja da igra na dva tabora. Ona nastavlja politiku vojne „neutralnosti“ u odnosima sa NATO-om i Rusijom. Cilj nije da se odrekne Rusije, nego saradnja sa NATO-om. Srbija radikalizira stavove i tako profitira bolju pregovaračku poziciju kako sa Rusijom tako i sa NATO-om. Činjenica da se Srbija snabdijeva naoružanjem od Rusije, kao Hrvatska od Amerike ukazuje na jednu situaciju koju treba uzeti veoma ozbiljno. Primer Crne Gore najbolje oslikava teškoće koje sutra može imati Bosna za učlanjenje u NATO. Što se tiče Kosova, Beograd već sada blokira formiranje Vojske Kosova!

Sve vrijeme su Srbi iz RS govorili o „trampi“ Kosova za Republiku Srpsku, praktično o teritorijalnoj nadoknadi za Srbiju. Problem je stravičnog ratnog zločina i etničkog čišćenja na osnovu kojeg je ovdje i napravljena Republika Srpska. 

Ne može se stvoriti takva analogija između Republike Kosova i Republike Srpske. Republika Srpska je proizvod genocidne državne politike Srbije protiv Bosne. Republika Kosovo je plod legitimnog i istorijskog oslobodilačkog rata naroda Kosova za oslobođenje od iste te Srbije. Paralelizam koji se može uzeti u obzir kada se govori o Republici Kosovo i Republici Bosni i Hercegovini je to što su obje države bile žrtve genocidne i osvajačke srpske agresije! Ali dominantni pristup u Srbiji vezano za ovo pitanje najbolje pokazuje da Srbija nije još prošla njenu neminovnu katarzu i nije se uopšte suočila sa svojom prošlošću. Pristupom Srbije prema Bosni i Hercegovini i posebno prema Kosovu, odnosno njen pristup prema bošnjačkoj i albanskoj naciji uopšte, najbolje može uobličiti i predstaviti današnju Srbiju, tačnije njenu državnu politiku!

Kad govorimo o ratnom zločinu nad vašim narodom, koliko je zadovoljena pravda? U Bosni i Hercegovini se braniteljima sudi za maltretiranje, a najmanje zločincima za masovna ubistva...

Oko 160.000 hiljada nesrba, dakle: Hrvata, Bošnjaka i Albanaca je ubijeno u tri rata na prostorima bivše Jugoslavije. Sud za ratne zločine i organizovani kriminal u Srbiji, osnovan prije 12 godina, priveo je do sada samo 160 Srba, i po ovome se da shvatiti da je svako od njih ubio po 1.000 ljudi. Bivši predsjednik Srbije Milan Milutinović i bivši šef Državne bezbednosti Jovica Stanišić (prvostepeno), su dobili oslobađajuće presude. Sedamnaest godina poslije završetka rata na Kosovu, još nismo vidjeli djelovanje pravde niti traženje izvinjenja za 12.000 ubijenih na Kosovu. I dalje ne znamo gdje su tijela još 1.700 nestalih. I dalje nisu privedeni organima pravde počinioci silovanja nad hiljadama žena, a da ne govorimo o odšteti za porušenih, zapaljenih i oštećenih 120 hiljada domova. Srbija do sada nije platila ni jedan cent za sve ovo.
A u međuvremenu ta Srbija tek treba da nam vrati i kulturne artefakte, bankarske štednje, penzijske doprinose, matične knjige i katastarsku dokumentaciju.