Javni dug Republike Srpske raste brže od BDP-a

Konsolidivani izvještaj o izvršenju budžeta RS za prvu polovinu 2017. godine, koji nije predstavljen od strane Glavne službe za reviziju na posljednjem zasjedanju Narodne skupštine Republike Srpske, ukazuje na vrtoglavi rast zaduživanja i javne potrošnje, ali sa druge strane, i blagi rast naplate prihoda koji nije u stanju pratiti ovaj trend zaduživanja, upozoravaju iz NDP-a.

- Samo isplata penzija u prvoj polovini 2017. godine subvencionisana je u iznosu od gotovo 115 milona KM, a do kraja godine se očekuje da taj iznos premaši cifru od 226 miliona, koliko je iz budžeta RS izdvojeno u 2016. godini.

Napominjemo da je npr. 2007. godine transfer iz budžeta za Fond PIO iznosio 152 miliona KM, što je manje za gotovo 80 miliona od onog što se očekuje do kraja 2017. godine.

Istovremeno, doprinosi za socijalno osiguranje su rasli za 4,32% u odnosu na isti period prošle godine, a redovni prihodi sa doprinosima za PIO porasli su za samo 2,84% ili za nešto manje od 35 miliona KM.

Na ime otplate javnog duga sa kamatom u 2017. godini samo iz budžeta RS biće izdvojeno gotovo 840 miliona KM ili za 130 miliona više nego što je plaćeno u 2016. godini - saopćeno je.

Povećanje prihoda za penzijsko-invalidsko osiguranje  u prvih pola godine za oko 35 miliona i procijenjeno povećanje od oko 70 miliona za čitavu tekuću godinu ne može ni iz bliza biti dovoljno da pokrije povećanje otplate duga koji će ove godine biti veći za 130 milinona KM u odnosu na 2016. godinu.

- Prilivi od zaduženja u prvih šest mjeseci iznose cca 207 miliona KM, od toga oko 138 miliona je ostvareno po osnovu realizacije emisija dugoročnih obaveznica RS, gotovo 20 miliona po osnovu trezorskih zapisa te 50 miliona KM po osnovu dugoročnih kredintnih zaduženja kod domaćih banaka.

Posebno alarmantan podatak je udio redovnih prihoda koja se odvajaju za otplatu duga u odnosu na ukupno ostvarene prihode. Dok je na otplatu duga u 2007. godini odlazilo  svega 11,6% redovnih prihoda, u prvoj polovini 2017. taj udio je rapidno narastao na oko 46% sa trendom rasta do kraja godine na 49%.

Međutim, u 2018. godini za otplatu duga biće neophodno 59,3% redovnih prihoda, odnosno rekordnih 1,02 milijarde KM - navodi se dalje.

BDP i javni dug

Makroekonomski pokazatelji rasta BDP-a i javnog duga takođe nisu ohrabrujući. U periodu od 2007. – 2016. godine BDP u RS je rastao za 29,6%, odnosno za 2,17 milijardi KM, dok je javni dug rastao za 79,3% ili 2,39 milijardi KM. To nam govori da je BDP prosječno imao rast po stopi od 3,3%  godišnje, a da je javni dug rastao po prosječnoj stopi od 8,8% godišnje.

U istom periodu rast BDP-a u FBiH odvijao se po stopi od 41,4%, a javni dug je povećan za samo 18,8% ili 1,04 milijarde KM. Takođe, učešće javnog duga u BDP-u Republike Srpske je sa 41,5% povećano na 57,1%, dok je u FBiH učešće javnog duga u BDP-u sa 39,2% smanjeno na 32,9%.