Tužilaštvo traži doživotnu kaznu za Radovana Karadžića

HAG, (Patria) - Tužioci Međunarodnog suda u Haagu zatražili su da kao neosnovana bude odbačena žalba Radovana Karadžića na prvostepenu presudu kojom je osuđen na 40 godina zatvora zbog genocida u Srebrenici, progona Bošnjaka i Hrvata i drugih zločina počinjenih tokom rata u BiH, javlja Birn.

Karadžićeva odbrana je prethodno zatražila da ta presuda bude poništena zbog niza proceduralnih grešaka i pogrešno utvrđenih činjenica, te da se Karadžiću ponovo sudi.

Odgovarajući na žalbu odbrane, tužiteljka Katrina Gustafson odbacila je Karadžićevu tvrdnju da se zalagao za “političku autonomiju“ Srba u BiH i da su zločini koji su, po presudi, počinjeni nad nesrbima u 20 bosanskih opština bili “nenamjeravani”.

Tužiteljka je naznačila da je osuđujuća presuda utemeljena na čvrstim i obimnim dokazima koje je Raspravno vijeće pomno proučilo.

Gustafson je rekla da je dokazano Karadžićevo učešće u udruženom zločinačkom poduhvatu u cilju trajnog i nasilnog uklanjanja Bošnjaka i Hrvata s velikih dijelova teritorije BiH radi ostvarivanja srpske dominacije.

Do jeseni 1992., po riječima tužiteljke, snage Republike Srpske pod Karadžićevom vrhovnom komandom “zauzele su gotovo sve te teritorije”, ali im je još tri godine bilo potrebno da potpuno etnički očiste istočnu Bosnu.

Kada je 12. maja 1992. godine Skupština RS-a, na Karadžićev prijedlog, usvojila šest strateških ratnih ciljeva, bilo je to, kako je kazala Gustafson, “ozvaničenje politike etničkog razdvajanja koja je već bila primijenjena na terenu, kao i uputstvo za trajno uklanjanje nesrba u predstojećim godinama”.

“U srži tih šest ciljeva bio je prvi – etničko razdvajanje Srba od druga dva naroda”, nasuprot Karadžićevoj Odbrani da je cilj bilo “državno”, odnosno administrativno razdvajanje.

“U 20 bosanskih opština bilo je više od 100.000 nesrba, a Karadžić je, uprkos tome, težio da ih načini etnički čistim”, tvrdila je zastupnica Optužbe.

Kao obrazac kampanje etničkog čišćenja navela je događaje u Foči i Zvorniku u aprilu 1992. godine.

Kada su srpske snage napale te gradove, u Foči je živjelo 52 odsto Muslimana, a u Zvorniku 60 odsto.

U januaru 1993, po tužiteljki, Karadžić je obavijestio Skupštinu RS-a da “ni jedan jedini musliman više nije u Foči, nego samo jedan narod i samo jedna vjera”.

Prethodno je “20.000 muslimana uklonjeno iz Foče” nakon što su srpske snage grad granatirale, a potom i zauzele, masovno pritvarajući muslimanske civile, koji su bili ubijani i zlostavljani, a žene sistematski silovane.

Oni koji nisu sami pobjegli pred nasiljem, kasnije su protjerani.

Slično je bilo i u Zvorniku, gdje je zločine počinila paravojska Željka Ražnatovića Arkana, koga je Karadžić “podržavao” i “kasnije mu se zahvalio što je branio Srbe”, kazala je Gustafson.

Ona je citirala Karadžićeve riječi da je “Zvonik nekad bio pola-pola, a sad je srpski”.

“To je rekao predsjednik koji sada tvrdi da se zalagao za političku autonomiju” i da se “odrekao paravojski”, podvukla je tužiteljka.

Po nalazu iz presude, koji je citirala, nekoliko stotina muslimana je ubijeno u Zvorniku, po istom obrascu kao i u Foči, a potom su sahranjeni u masovne grobnice.

Sličan obrazac srpske snage su ponovile u svih 20 opština iz optužnice protiv Karadžića, naznačila je tužiteljka.

Takvu etničku separaciju Karadžić je u mnogim svojim izjavama, ponavljajući da je “suživot nemoguć”, da “muslimani ne mogu živjeti s drugima”.

Rasprava o žalbama Karadžića, ali i Tužilaštva, na prvostepenu presudu biće nastavljena danas.

U svojoj žalbi, tužioci su tražili da Karadžić bude proglašen krivim za genocid u još šest opština u BiH pored Srebrenice, te da mu kazna bude pooštrena na doživotni zatvor.

Haški tribunal je Karadžića, bivšeg predsjednika RS-a, 24. marta prošle godine proglasio krivim za djela počinjena u periodu od 1992. do 1995. – genocid u Srebrenici, progon Bošnjaka i Hrvata širom BiH, terorisanje stanovništva Sarajeva dugotrajnim granatiranjem i snajperisanjem, te uzimanje pripadnika UNPROFOR-a za taoce.

Ti zločini su počinjeni, po presudi, u okviru četiri udružena zločinačka poduhvata.