Džon Mek Kejn: Odlazak hrabrog i čestitog čovjeka

Piše Sead Omeragić

Nakon smrti senatora Džona Mek Kejna (John Mc Cain) prisjećamo se njegove luičnosti i korektnog odnosa prema BiH. Mek Kejnovi su u nekoliko generacija bili čuveni mornarički oficiri. Džonov djed i otac su bili admirali mornarice SAD-a. Mek Kejn je bio pilot u Vijetnamskom ratu. Njegov avion je 1967. oboren i on je zarobljen sa teškim ozljedama. U zarobljeništvu je proveo šest godina i po tvrdnjama svjedoka i tada se držao posebno hrabro iako izložen stalnim mučenjima. O kakvoj se posebnoj ličnosti radi govori podatak da je 1968. odbio sjevernovijetnamsku ponudu prijevremenog puštanja na slobodu, jer bi to značilo ostavljanje nekih njegovih saboraca koji su bili duže od njega u zarobljeništvu. Tek pet godina kasnije, 1973. oslobođen je iz zarobljeništva nakon Pariškog mirovnog sporazuma. Nakon toga je napustio vojsku i od 1982. se uključio u politiku, pristupivši Republikancima. Izabran je te iste godine u Arizoni za predstavnika u Kongres SAD. Od 1986. godine je biran u Senat. Bio je kandidat za predsjednika 2008. godine, ali je na drugoj strani bio Barak Obama, koji je tada uživao najveću moguću popularnost. Bio je izuzetno cijenjena ličnost američke političke scene.

Poznata je i Mek Kejnova uloga u zaustavljanju rata protiv Bosne i Hercegovine. Zahtjevi Amerikanaca za vojnim udarima na artiljeriju ukopanu oko bosanskih gradova su uvijek dobijali blokadu od britanske politike. Tako je bilo sve do 1995. godine, kada je Britanija ostala usamljena u stavovima čak i pred evropskim državama. Na zahtjeve čuvenog senatora Boba Dolea da se pokrene operacija „Ukini i udari“, tačnije da se ukine embargo na naoružanje i da se udari na srpske artiljerijske položaje, britanska politika je odgovarala redovnim odbijanjem.

I sam John Mek Kejn je na početku rata bio skeptik što se tiče vojne intervencije SAD-a. Međutim, početkom 1993. godine, kada su se na televizijskim ekranima pojavile slike ubijanja civila po gradovima, on je počeo direktno zagovarati aktivno učešće SAD u rješavanju bosanske tragedije. Senator Mek Kejn je Evropljanima otvoreno prigovarao zbog ležernog posmatranja bosanske kasapnice. Posebno uporan u odbijanju američkih zahtjeva za rješenjem bosanske agonije bio je britanski ministar odbrane Malcolm Rifkind. On je u toku jednog razgovora rekao Bobu Doleu: „Vi Amerikanci ne znate šta su strahote rata“. Nažalost, rekao je to čovjeku koji je u ratu ostao bez ruke. Takvi Rifkindovi tonovi nisu moglo proći kod Džona Mek Kejna. U toku jednih pregovora američkog i britanskog tima oko tragedije Bosne, stvari su dovedene gotovo do usijanja.

Poznati publicista Brendan Simms u svojoj knjizi „Najsramniji trenutak“ prenosi izjavu jednog člana tima „kojem je izgledalo da će iznervirani Džon Mek Kejn udariti ministra Rifkinda“.

Ričard Holbruk u svojim memoarima kaže da je Mek Kejnova „hrabrost i čestitost neprevaziđena u Senatu“.

Uostalom, senator Mek Kejn je višestruko odlikovan za hrabrost.

ABOUT THE AUTHOR    [email protected]

Sead Omeragić je novinar i kolumnista na websajtu novinske agencije Patria. Novinarstvom se počeo baviti '80-ih godina prošlog vijeka. Radio je za više printanih i elektronskih medija. Autor je nekoliko knjiga, od kojih je najzapaženija "Dogovoreni rat" objavljena 1998. godine.