Promovisan prvi bh. udžbenik '(R)evolucija odnosa ljekar-pacijent'

SARAJEVO, (Patria) - Univerzitetski udžbenik "(R)evolucija odnosa ljekar-pacijent" autorica doc. dr. Sabine Alispahić i dr. sc. Amine Godinjak promoviran je u Sarajevu.

Na promociji su, osim autorica, govorili promotor udžbenika prof. dr. Mehmed Kulić, te recenzenti akademik prof. dr. Mirsada Hukić, akademik prof. dr. Senka Mesihović-Dinarević i prof. emeritus dr. Ismet Dizdarević.

„Udžbenik su napisale dvije mlade autorice, doktorica psiholoških nauka i doktorica medicinskih nauka, koje je povezao zajednički interes za različite aspekte odnosa između doktora i pacijenta“, napisala je u recenziji udžbenika profesorica Hukić.

„U vremenu dinamičnih promjena u  komunikacijama i veoma složenih odnosa ljekar-pacijent, javila se potreba za udžbenikom koji će kritički izvršiti filtraciju bitnih informacija i doprinijeti razumijevanju psihologije bolesnika i ljekara kao bitnog faktora u liječenju bolesti, kroz izgradnju boljih odnosa i saradnje u liječenju. Ovaj udžbenik je značajna riznica naučnih činjenica, predstavljenih na vrlo prihvatljiv način, zbog čega će sigurno obogatiti i upotpuniti postojeću literaturu iz oblasti kliničke i zdravstvene psihologije“, dodala je profesorica Hukić.

Profesorica Mesihović-Dinarević je napisala da je udžbenik „(R)evolucija odnosa ljekar-pacijent“ jedan od prvih u bosanskoheregovačkoj literaturi, nastao sinergijom medicine i psihologije, koji evaluira odnos ljekara i pacijenta. 

„Udžbenik u potpunosti ispunjava zahtjeve nastavno naučne literature tj. savremenog evropskog udžbenika o (r)evoluciji odnosa ljekar-pacijent u okviru medicine i psihologije. Služit će studentima psihologije, medicine, specijalizantima, psiholozima kao i liječnicima u praksi“, istakla je profesorica Mesihović-Dinarević.

Profesor Ismet Dizdarević ističe da pojava novog udžbenika u kojem se rasvjetljavaju vrlo složeni odnosi između ljekara i pacijenta omogućava dublje razumijevanje ovih, psihološko-medicinskih, suptilnih procesa.

“Vrijednost udžbenika “(R)evolucija odnosa ljekar-pacijent“ nije sadržana samo u prezentaciji i znalačkoj interpretaciji brojnih teorijskih, eksperimentalnih i empirijskih spoznaja, već i u tabelarnim pregledima i opisima praktičnih koraka  djelotvornog ostvarivanja validnih rezultata naučnih istraživanja. Očekivati je i da će medicinski i filozofski fakulteti uvidjeti korisnost primjene naučne psihologije u obrazovanju studenata“, napisao je profesor Ismet Dizdarević.

Autorice doc. dr. Sabina Alispahić i dr. sc. Amina Godinjak ističu da je udžbenik “(R)evolucija odnosa ljekar – pacijent” namijenjen prvenstve­no studentima svih fakulteta zdravstvenog usmjerenja, posebno studenti­ma psihologije i medicine, kao i svim zdravstvenim radnicima (ljekarima, specijalizantima i specijalistima svih oblasti medicine, stomatolozima, medicinskim sestrama i tehničarima, psihoterapeutima...), odnosno svim “pomagačima” koji su u direktnom kontaktu s pacijentima / klijentima.

„Iako smo se u knjizi prvenstveno fokusirali na različite aspekte odnosa i komunikacije ljekara i pacijenata, kao i na druge izazove koji su prisutni u ovom specifičnom odnosu, svi opisani fenomeni mogu biti korisni i za razumijevanje odnosa između bilo kojeg zdravstvenog radnika, odnosno osobe koja pruža pomoć, i onoga ko tu pomoć prima“, ističu autorice.

U prvom dijelu knjige opisan je razvoj odnosa ljekar – pacijent kroz historiju, uz naglasak na važnost holističkog pristupa pacijentu. Također su opisani terapijski aspekti, s posebnim naglaskom na granice kontakta u ovom delikatnom i izazovnom odnosu.

Drugi dio posvećen je ljekaru, njegovim emocijama, strahovima i dilemama. U poređenju s opštom populacijom, mnogi ljekari pate od burnouta, jer se suočavaju s visokim nivoom radnog naprezanja i emocio­nalnih zahtjeva. Dobar osjećaj i emotivna stabilnost ljekara od vitalnog su značaja ne samo za pojedinca već i za njegovu sposobnost da pruži visokokvalitetnu uslugu pacijentu.

„S obzirom na veliki teret i odgovornost koje nose, postavlja se pitanje koliko su ljekari obučeni i pripremljeni da sami sebi pruže podršku i ostanu zdravi uz sve karakteristike njihovog posla. Po­seban naglasak se stavlja na suočavanje, priznavanje i nošenje s ljekarskom greškom“, ističu autorice. Napominju da su umijeće i nauka o komunikaciji ljekara i pacijenata detaljno obra­đeni u trećem dijelu knjige.

„Različite vremenske i prostorne okolnosti predstavljaju izazov za izoštravanje komunikacijskih vještina kod ljekara. Pažnju treba posvetiti komunikaciji s pacijentima i njihovim porodicama u progresivnom stadiju bolesti, na odjelima intenzivne njege, a posebno umijeće zahtijeva razgovor s mladim pacijentom u terminalnoj fazi bole­sti, kao i s njegovom porodicom. Obrađene su strategije komunikacije s pacijentima s izazovnim ponašanjima, uključujući pacijente koji dobiva­ju medicinske (polu)informacije putem svima dostupnog interneta, zatim s nepovjerljivim pacijentima koji prijete tužbom, ili pak pacijentima koji konstantno traže sigurnost i previše se vezuju za svog ljekara. Naposljetku, u četvrtom dijelu knjige opisana je priroda placebo efekta, hipertenzije bijelog mantila i drugih fenomena koji se tiču sugestije i autosugestije kod pacijenata. Sva poglavlja u knjizi zasnovana su na rezul­tatima najnovijih istraživanja”, zaključuju autorice.

Dr. sc. Sabina Alispahić rođena je 1985. godine u Sarajevu. Po završetku Prve gimnazije i Srednje muzičke škole 2004. godine upisuje Filozofski fakultet Uni­verziteta u Sarajevu, Odsjek za psihologiju. Krajem 2008. godine upisuje Poslije­diplomski doktorski studij iz psihologije, na Filozofskom fakultetu Sveučilišta u Zagrebu, gdje je doktorirala u maju 2013. godine. Zaposlena je na Filozofskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu, na Odsjeku za psihologiju, gdje je trenutno u zvanju docenta te drži predavanja iz oblasti kliničke i zdravstvene psihologije. Od 2014. godine predstavnik je za BiH u Evropskoj mreži za pozitivnu psihologiju. U periodu od 2014. do 2018. godine obavljala je funkciju predsjednika podružnice Sarajevo Društva psihologa FBiH, gdje je bila glavni organizator Prvog festivala psihologije u Sarajevu. Član je i predavač DAAD istraživačke mreže u centralnoj i jugoistočnoj Evropi “Trauma, Trust and Memory”. Od 2016. godine član je Inter­nacionalne asocijacije za istraživanje boli (IASP). Od 2015. godine u edukaciji je iz geštalt psihoterapije te trenutno radi kao geštalt psihoterapeut pod supervizijom. Autorica je mnogobrojih naučno-stručih radova i knjige “Psihologija boli” koja je objavljena 2016. godine.

Dr. sc. Amina Godinjak je rođena 1982. godine u Sarajevu. Pohađala je osnovu školu u Sarajevu i Zagrebu, a gimnaziju u Melbournu, Australija. Diplomirala je na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu 2008. godine. U toku studija sticala je dodatnu edukaciju kao student-volonter u Zavodu za hitnu medicin­sku pomoć Kantona Sarajevo od 2003. do 2007. godine te u skopu studentske razmjene na Klinici za anesteziologiju, Charité Virchow Univerzitetskoj Klinici u Berlinu, Njemačka. Stručni ispit je položila 2009. godine. Odbranila je magi­starski rad 2012. godine, a doktorsku disertaciju 2016. godine na Medicinskom fakultetu Univerziteta u Sarajevu. Specijalistički ispit iz Interne medicine položila je 2017. godine. Dosad je objavila 14 naučnih radova te prezentirala više od 20 radova na kongresima s međunarodnim učešćem. Član je Evropskog udruženja endokrinologa i sekretar Udruženja endokrinologa i dijabetologa u BiH. Aktivni je član / predavač u “Kardiološkom edukativnom centru Sarajevo”. Tre­nutno je zaposlena kao specijalista interne medicine u Klinici urgentne medicine Kliničkog centra Univerziteta u Sarajevu.