Kako crnogorski lokalni neočetnici uz podršku SPC ruše multietnički sklad i antifašističko nasljeđe

Iz Podgorice za NAP piše: Nevena Kovačević

Na juče održanoj sjednici Skupštine opštine Pljevlja izglasana je odluka o izmjenama i dopunama opštinskog statuta, prema kojoj bi se Dan opštine, umjesto 20. novembra, proslavljao 27. oktobra, datuma kada se obilježava pravoslavni vjerski praznik Sveta Petka.

Inicijativa je potekla od predsjednika opštine Darija Vranješa i ostatka partija bivšeg Demokratskog fronta, a podržalo je 19 odbornika, među kojima su i tri odbornika demokratske Crne Gore, čiji je lider Aleksa Bečić predložen za predsjednika crnogorskog parlamenta.

Protiv su bili odbornici iz redova URE Dritana Abazovića i koalicije okupljene oko Demokratske partije socijalista.

Odlučivanju o ovoj inicijativi prethodilo je pismo episkopa Srpske pravoslavne crkve Atanasija, koje je, ispostaviće se, predstavljalo otvorenu naredbu pljevaljskim odbornicima naklonjenim SPC, naročito demokratama, koje su tvrdile da neće glasati za promjenu dana opštine.

Ipak, tri od 4 odbornika su prelomila, jer je naređenje crkve važnije od očuvanja međuvjerskog i multietničkog sklada koji ovi samoproglašeni i deklarativni građanisti navodno promovišu.

Od nimalo neočekivanog postupka demokrata, zanimljivija je činjenica da su odbornici pokreta Evropa sad, čiji lider Milojko Spajić je mandatar i potencijalni crnogorski premijer napustili sjednicu, uz prijedlog da se građani o datumu proslavljanja Dana opštine izjasne na referendumu.

Dakle, dok su Bečićevi odbornici ponizno izvršili crkvenu naredbu, Spajićevi i Milatovićevi su, nedovoljno hrabri da glasaju protiv zapovijesti sveštenstva Srpske pravoslavne crkve, kukavički napustili sjednicu.

Nedugo nakon održane sjednice, stigla je i javna pohvala od strane episkopa Atanasija, koji je, između ostalog naveo da su se pljevaljski odbornici upisali u povijesnicu srpske istorije, jer su, kako je kazao, ispravili istorijsku nepravdu učinjenu narodu pljevaljskog kraja.

U moru krajnje beskrupuloznih argumenata iznijetih prije i tokom sjednice, izdvaja se onaj o važnosti slavljenja dva istorijska događaja iz 1912. i 1918, kada su Pljevlja oslobođena od Turaka i Austrougara.

Pozadina je jasna - mitomanija, revizionističko falsifikovanje istorije i diskriminacija svih koji ne pripadaju jednoj vjeri, tačnije, nijesu vjernici jedne konkretne vjerske zaajednice. Najporaznije je što se ovo dešava baš u Pljevljima, gradu u kome živi veliki procenat nepravoslavnog stanovništva i koji je, do preuzimanja vlasti od strane tridesetoavgustovskih oslobodilaca bio simbol multietničkog sklada i vjerske tolerancije.

Ovakvom odlukom, još jednom se, po ko zna koji put, pokušavaju poništiti tekovine narodnooslobodilačke borbe, jer aktuelni datum proslave Dana opštine simbolizuje upravo oslobađanje od okupatora i pobjedu antifašizma. Na potezu je Vlada, koja može odbiti da da saglasnost na odluku o izmjenama i dopunama statuta opštine.

I dok se nižu burne reakcije političara, građanskih aktivista i nevladinog sektora, tehnički premijer Dritan Abazović kazao je da inicijativa još nije stigla do Vlade. On se, kako kaže, zalaže za određivanje generalnih datuma, šta god to značilo.

Iz Demokratske partije socijalista najavili su obraćanje Ustavnom sudu, dok su iz Medžlisa Islamske zajednice uputili protestnu notu.

Anarhija i bezakonje u crnogorskim opštinama

Partije nekadašnjeg Demokratskog fronta sa koalicionim partnerima vrše vlast u 13 od 25 crnogorskih opština.

O stanju u opštinama Budva i Nikšić i postupanju tamošnjeg rukovodstva već smo pisali.

Dok predsjednik opštine Budva Milo Božović iz zatvora potpisuje plate zaposlenima i tako upravlja opštinom i nakon hapšenja i nedavnog podizanja optužnice protiv njega, predsjednik opštine Nikšić Marko Kovačević juče je saslušan povodom optužbi da je povrijedio ugled države, kada je na proslavi povodom obilježavanja 13 godina rada Dnevnog centra u Nikšiću, tokom intoniranja crnogorske himne pokazivao srednji prst.

Podsjetimo, protiv Kovačevića je ranije vođen postupak i zbog negiranja genocida u Srebrenici.

Kada smo pisali o odluci da se praznik Svetog Vasilija ostroškog proglasi za slavu grada Nikšića, koju je podržala i nikšićka opozicija, naveli smo da se ovakav primjer kršenja temeljnih ustavnih principa građanske i sekularne države, nikako ne smije posmatrati kao izolovan slučaj.

To nam pokazuju i brojni primjeri bezakonja i anarhije u crnogorskim opštinama. Lokalni izbori u Šavniku nijesu okončani ni nakon godinu, a posljednji pokušaj njihovog održavanja bio je još u decembru.

Rad SO Andrijevica blokiran je zbog prisustva građana sjednicama na kojima je trebalo odlučivati o smjeni predsjednika opštine Andrijevica. U novoformiranoj opštini Zeta, i dalje je aktuelna inicijativa bivšeg DF-a za Donošenje deklaracije o otpriznavanju Kosova, a prije nekoliko dana, kada se u Srbiji obilježavao dan
žalosti zbog smrti napadača na kosovsku policiju kod manastira u Banjskoj, zastave u Zeti bile su spuštene na pola koplja.

Iako brojne inicijative na lokalnom nivou imaju isključivo političku pozadinu i ne mogu proizvoditi nikakvo pravno dejstvo, ovakvi primjeri ugrožavanja, a praktično i suspendovanja pravnog poretka mogli bi imati dalekosežne posljedice i podstaći produbljivanje društvenih tenzija.

U državi koja nema funkcionalne institucije, u kojoj Ustav i zakoni prečesto ne važe, a koalicioni partneri bivših frontovaca zarad ostanka u foteljama ćute kao zaliveni, principijelno štiteći diskriminatore, negatore države i mrzitelje svih koji nijesu pripadnici jedne vjere i jedne nacije, pitanje legitimiteta podnešenih inicijativa i donijetih odluka gotovo da niko i ne postavlja, niti se odgovorni adekvatno procesuiraju iako krše ustavna načela.

Lokalni kleronacionalistkao dio državne vlasti

Vršenje vlasti i donošenje odluka na lokalnom nivou razobličava suštinu političkog djelovanja sadašnjih i potencijalno budućih konstituenata državne vlasti.

Dok se Abazovićevi lokalni odbornici floskularnim saopštenjima ograđuju od poteza i odluka koalicionih partnera, grčevito braneći fotelje i odbijajući da iniciraju ili podignu ruku za njihovu smjenu, bečićeve demokrate ni pod maskom proevropski orijentisanih srednjičara ne mogu sakriti neočetnički duh.

No, Abazović je potpisivanjem temeljnog ugovora i insistiranjem na što hitnijem održavanju popisa stanovništva s ciljem zadovoljenja strateškog interesa zvaničnog Beograda faktički već ispunio svoj zadatak.

Sad bi, ukoliko se izjalovi plan o sabotaži formiranja Spajićeve Vlade, na potezu mogli biti neki drugi igrači, na čelu sa predsjednikom države.

Ključno pitanje je - kako akteri koji podržavaju donošenje odluka po etničkom ključu mogu doprinijeti razvoju i prosperitetu zemlje koja je skrenula s puta evropeizacije i demokratizacije. Jer nije najveći problem Crne Gore bivši Demokratski front.

Veći problem su formalni građanisti, koji, kako se pokazuje iz dana u dan, suštinski slijede identičnu ideološku matricu, a građanske i evropske vrijednosti im služe isključivo kao sredstvo političkog marketinga.

Valja razmišljati o sljedećem - šta ako grupica lokalnih ekstremista postane ključna karika državnog aparata.
A lokalni ekstremisti nijesu samo odbornici bivšeg Demokratskog fronta, već i onih partija koje otvoreno ili prećutno daju podršku diskriminatornim, antigrađanskim i antisekularnim odlukama.

A upravo je postupak odbornika pokreta Evropa sad u Pljevljima, ako se dublje sagleda, znak takve, prećutne podrške, kojom će se voditi, makar dok zvanično ne postanu dio državne vlasti. Imamo primjere u regionu koji se odnose na glasanje po etničkom ključu, i to na državnom nivou.

Takva je situacija u Bosni i Hercegovini, nakon nametanja izbornog zakona, koji je izraz samovolje i povlađivanja određenim etničkim grupacijama.

Upravo je sprovođenje bilo kog vida etničkog inženjeringa ključna strategija regionalne politike Aleksandra Vučića i njegovih političkih sluga, a postizanje tog cilja na državnim nivoima, možda i kroz izmjene ustavnih odredbi, predstavljalo bi njegov pobjednički korak.

Vrijeme je da se probudimo i da konačno prepoznamo elemente krivičnopravne odgovornosti, kojih ima na pretek.

Među nama, zasigurno postoji mnogo pojedinaca suštinske građanske orijentacije koji za razliku od slučajnih političara i istorijski nepismenih cirkuzanata, skrivenih ili neskrivenih slavljenika četničkih vođa ispravno čitaju istorijske zapise i slovo Ustava i zakona koji su još uvijek na snazi, makar se i ne primjenjivali u praksi. Umjesto oštrih osuda, aktivno djelovanje u odbrani državnog integriteta i zaštiti prava građanki i građana.