Neizvjestan odlazak mladih bh. fizičara na Olimpijadu, nisu osigurana finansijska sredstva

SARAJEVO, (Patria) - U subotu 5. maja 2018. godine u prostorijama Internacionalnog Univerziteta Burch održano je Državno takmičenje iz fizike za učenike srednjih škola na kojem je učestvovalo 20 takmičara iz cijele Bosne i Hercegovine.

Najbolje rezultate postigli su Admir Papić (Međunarodna srednja škola Sarajevo), Davor Bokan (Treća gimnazija Sarajevo), Muhamed Sokolović (Međunarodna srednja škola Sarajevo), Nola Šegalo (Međunarodna srednja škola Sarajevo) i Irfan Durmić (KŠC "Sveti Josip" Sarajevo).

- Ovi učenici trebali bi našu državu predstavljati na 49. Međunarodnoj olimpijadi iz fizike koja se ove godine održava u Portugalu od 21. do 29.  jula. Međutim, kao i prethodnih godina odlazak na ovogodišnju olimpijadu bit će neizvjestan jer finansijska sredstva nisu osigurana - kaže Benjamin Fetić, predsjednik Društva fizičara u FBiH.

On je kazao da svake godine imaju problem oko prikupljanja novca za odlazak na međunarodnu olimpijadu jer tek nakon što se završe takmičenja, kad budu poznati predstavnici na Međunarodnoj olimpijadi, što obično bude početkom maja, mogu uputiti molbe za pomoć nadležnim ministarstvima koje po nepisanom pravilu sufinansiraju samo manji dio putnih troškova.

- Prošle godine prvi put u više od 20 godina se desilo da su učenici iz Kantona Sarajevo i Unsko-sanskog kantona i njihovi roditelji platili veći dio troškova putovanja, dok je Ured bivšeg premijera Tuzlanskog kantona (op. a. Bego Gutić) u potpunosti finansirao odlazak učenika iz Tuzlanskog kantona. Zaista se nadamo se da se takva situacija neće ponoviti i ove godine jer su ove godine svih pet olimpijaca iz Kantona Sarajevo. Bilo bi dobro kad bi se ovakva takmičenja finansirala iz budžeta kao što je npr. u Republici Hrvatskoj jer razvoj intelektualnih potencijala kod naših učenika ne smije predstavljati trošak, nego ulaganje u budućnost, napominje Fetić. 

- Moramo istaknuti da smo prije četiri godine ostali bez podrške Federalnog ministarstva obrazovanja i nauke (FMON) za organizaciju takmičenja iz fizike na nivou Federacije BiH i na nivou države, što je dovelo do toga da je ostalo samo nekoliko entuzijasta koji svim silama pokušavaju da nastave održavanje takmičenja iz fizike koja su u našoj državi započela prije više od 40 godina.

Zaista bi bila sramota da nakon toliko godina, jedan pozitivan primjer u našem obrazovanju nestane tek tako. Pored toga, FMON je ukinuo nagrađivanje učenika za postignute rezultate na takmičenjima iz fizike, što opet utiče na motivaciju kod samih učenika.  Dok se u susjednoj Hrvatskoj vodi žestoka debata o tome koliki bi trebao biti značaj tzv. STEM oblasti (eng. akronim za Science, Technology,  Engineering and Mathematics) u obrazovanju, mi još uvijek nismo ni spoznali značaj STEM oblasti za razvoj društva niti smo počeli voditi diskusiju o istoj.

Naši učenici od 1996. do 2018. osvojili su pet srebrenih i sedam bronzanih medalja, te dvadeset i sedam pohvala na međunarodnim olimpijadama. Od toga, u periodu od 2013. do 2017. godine osvojeno je ukupno četiri srebrene medalje, četiri bronzane medalje, te osam  pohvala.

- Nikad bolje rezultate nismo postizali, a nikad manje novca nije ulagano od nadležnih institucija u naše učenike. Ovi rezultati su postignuti prije svega zahvaljujući predanošću samih učenika i članova Društva koji su kontinuirano radili sa učenicima kroz izrade teorijskih i eksperimentalnih zadataka. Svake godine na Odsjeku za fiziku Prirodno-matematičkog fakulteta u Sarajevu organizujemo višesedmične pripreme sa fokusom na eksperimente jer većina naših učenika rijetko se tokom svog školavanja susreće za istim, tj. tokom redovne nastave u svojim školama.

U proteklih pet godina nastojali smo ovaj nedostatak nadoknaditi jer uspješno izvođenje eksperimenta na olimpijadi za naše učenike pokazalo se kao prevaga u osvajanju medalje ili pohvale jer su naši učenici uglavnom ranijih godina bolje rješavali teorijske zadatke u odnosu na eksperimentalne. I u tome smo u značajnoj mjeri uspjeli jer su rezultati sa protekle tri olimpijade to upravo i pokazale. 

Mnogi naši najbolji mladi fizičari koji su prošli kroz takmičanja u organizaciju Društva fizičara, a danas širom Evrope i Amerike rade kao uspješni profesori, istraživači i dr. Zahvaljujući predanosti članova Drštva fizičara danas Bosna i Hercegovina ima raširenu, ali još uvijek nepovezanu naučnu dijasporu o kojoj niko ne govori niti brine. I to moramo polahko mijenjati jer ulaganje u obrazovanje i nauku nema alternativu - zaključio je Fetić.