SIPA jutros uhapsila 10 osoba: Kako je urušena Investiciono-razvojna banka RS

Pripadnici Državne agencije za istrage i zaštitu (SIPA) jutros su ušli u Agenciju za bankarstvo Republike Srpske i Investiciono-razvojnu banku RS-a, javlja Patria.

Uhapšeno je deset osoba zbog postojanja osnova sumnje da su počinili krivično djelo organizirani kriminal, pranje novca, falsifikovanje ili uništavanje službene isprave...

Kako je urušena Investiciono-razvojna banka RS

Razvojnim bankarstvom kakvo poznajemo i u RS i Federaciji BiH, upravlja politika i redovno je neuspješno. U njemu se tradicionalno pomažu propali prijateljski projekti ili daju pare lošim firmama, kojim upravljaju poslušni stranački kadrovi.

Prvi put se čulo o Investiciono - razvojnoj banci Republike Srpske (IRB) po jednom nepotističkom kreditu. 

Desetine politički nepodobnih opština (gdje je vlast u rukama SDS)  tražilo je kredite od ove entitetske razvojne banke. I dok se mjesecima odgađala odluka o dodjeli kredita pojedinim opštinama, IRB je isti dan nakon podnošenja zahtjeva obavila svu proceduru i odobrila kredit od 3 miliona KM firmi “Fruit Eco” iz Gradiške.

Pare su prebačene na račun ekspresno. Tada se saznalo da je ova firma u vlasništvu Igora Dodika, sina premijera RS Milorada Dodika. 

Tad se čula ona Dodikova čuvena rečenica: “Bolje da se bavi voćem, nego da se drogira”.

Politika baca državni novac

Već tada se mogla pretpostaviti sudbina IR banke.   

Zaredali su politički, jaranski i rođački krediti. 

Pomoć od IRB RS u iznosu od 15 miliona maraka dobio je i konzorcij ”Delta-Zekstra”, da bi platio obaveze iz ugovora o kupovini robne kuće Boska u Banja Luci. Vlada RS-a, na čijem čelu je tada bio Dodik,  primorala je IRB RS da kupi obveznice RK Boska u vrijednosti od 15 miliona KM. Novac je trebao vratiti konzorcij “Delta-Zekstra”, kojeg je zastupao Dragan Đurić, Dodikov prijatelj. Međutim, on nikada nije u potpunosti izmirio svoje obaveze iz ugovora o kupoprodaji.

Među Dodikovim “aferimima”, za koje se sumnja da su iscrpljivale novac i iz IRB-a je i Andrićgrad. Tu je odnos prema državnom kapitalu potvrđen kao odnos prema Alajbegovoj slami, pa je oprošteno plaćanje PDV-a, kao i višemilionske subvencije Vlade RS-a ovoj građevinskom hiru reditelja Emira Kusturice.

Bilo je tu i nekih nevjerovatnih “bacanja” kapitala ove banke. Firmi “Energolinija“, nepoznatog vlasnika, IRB RS je dala kredit iz linije sredstava dobijenih od Evropske razvojne banke (EBRD). Taj kredit je iznosio  19,4 miliona KM. 

Slučaj sa kreditom za “Energoliniju” pokazuje šta politika radi od banaka koje su u državnom vlasništvu.  „Energolinija“ je tražila kredit od 20 miliona KM, ali je kreditni zahtjev odbio tadašnji direktor IRB RS Milenko Pavlović, jer je bila enormna izloženost riziku ovog plasmana bez posredničke banke, koja bi dobrim dijelom preuzela naplatu i garancije.

Direktor je smijenjen ekspresno, a nakon njegovog odlaska „Energolinija“ obnavlja kreditni zahtjev, ali ovaj put u visini od 19,4 miliona KM.

Direktorica IRB RS, na kreditnom odboru IRB (tzv.mali odbor), odobrava 6 miliona KM, smatrajući da je to iznos primjeren izloženosti riziku ovog plasmana.

Ali, Vlada RS, koja je vlasnik IRB-a zasjeda i donosi odluku da se Energoliniji odobri kredit od 19,4 miliona KM. Dakle, politika je opet odlučila da baci državni novac u svoje rupe bez dna. 

Privatni kredit za vilu u Beogradu

Kredit treće, privatne vrste, kao kredit svom sinu, dogodio se kada je Dodik kupio vilu u Beogradu. On je, kao premijer RS,  2007. godine preko Pavlović banke uplatio 750 hiljada eura za kupovinu te beogradske vile. Ispostavilo se da je kredit podigao tek godinu dana nakon toga. Govori se da su njegov kredit vratili radnici Pavlović banke, a da je zauzvrat Dodik odobrio Pavloviću kredit od IRB-a.

Investicijsko – razvojna banka RS je već sad u ozbiljnim problemimau. Ovakvih slučajeva sa bacanjem državnog novca je i previše.  Samo neko neočekivano i teško vjerovatno upumpavanje golemog novca u IRB može ovu banku spasiti od scenarija Bobar banke i Banke Srpske.

I dva-tri obična loša kredita, poput navedenih, mogu biti sudbonosno ranjivi za takvu banku, koja se svakog časa može zaljuljati i urušiti, piše Patria.