Ko je senator Mek Kejn: Čovjek koji je Bosni ostavio ohrabrujuće poruke

Ko je Džon Mek Kejn (John McCain), američki senator koji je posjetio BiH i poslao poruke koje su u ovdašnjoj javnosti odjeknule izuzetno pozitivno?

Senator Mek Kejn je predsjednik Komiteta za oružane snage. 

Mek Kejnovi su u nekoliko generacija bili čuveni mornarički oficiri. Džonov djed i otac su bili admirali mornarice SAD-a. Mek Kejn je bio pilot u Vijetnamskom ratu. Njegov avion je 1967. oboren i on je zarobljen sa teškim ozljedama. U zarobljeništvu je proveo šest godina i po tvrdnjama svjedoka i tada se držao posebno hrabro iako izložen stalnim mučenjima. O kakvoj se posebnoj ličnosti radi govori podatak da je 1968. odbio sjevernovijetnamsku ponudu prijevremenog puštanja na slobodu, jer bi to značilo ostavljanje nekih njegovih saboraca koji su bili duže od njega u zarobljeništvu. Pušten je 1973. godine, tek nakon Pariškog mirovnog sporazuma.     

Nakon toga je napustio vojsku i od 1982. se uključio u politiku, pristupivši Republikancima. Izabran je te iste godine u Arizoni za predstavnika u Kongres SAD. Od 1986. godine je biran u Senat.    

Bio je kandidat za predsjednika 2008. godine, ali je na drugoj strani bio Barak Obama, koji je tada uživao najveću moguću popularnost. 

Radi se o izuzetno cijenjenoj ličnosti američke političke scene. Poznata je i Mek Kejnova uloga u zaustavljanju rata protiv Bosne i Hercegovine. Zahtjevi Amerikanaca za vojnim udarima na artiljeriju oko gradova su uvijek dobijali blokadu od britanske politike. Tako je bilo sve do 1995. godine, kada je Britanija ostala usamljena u stavovima čak i pred evropskim državama.

Na zahtjev čuvenog senatora Boba Dolea da se pokrene operacija „Ukini i udari“, tačnije da se ukine embargo na naoružanje i da se udari na srpske artiljerijske položaje, britanska politika je odgovarala redovnim odbijanjem.

I sam John Mek Kejn je na početku rata bio skeptik što se tiče vojne intervencije SAD-a. Međutim, početkom 1993. godine, kada su se na televizijskim ekranima pojavile slike ubijanja civila po gradovima, on je počeo direktno zagovarati aktivno učešće SAD u rješavanju bosanske tragedije. Senator Mek Kejn, je Evropljanima otvoreno prigovarao zbog ležernog posmatranja bosanske kasapnice.      

Posebno uporan u odbijanju američkih zahtjeva za rješenjem bosanske agonije bio je britanski ministar odbrane Malcolm Rifkind. On je u jednom trenutku rekao Bobu Doleu: „Vi Amerikanci ne znate šta su strahote rata“. Nažalost, rekao je to čovjeku koji je u ratu ostao bez ruke. Takvi Rifkindovi tonovi nisu moglo proći kod Džona Mek Kejna. U toku jednih pregovora američkog i britanskog tima oko tragedije Bosne, stvari su dovedene gotovo do usijanja. Poznati publicista Brendan Simms u svojoj knjizi „Najsramniji trenutak“ prenosi izjavu jednog člana tima „kojem je izgledalo da će iznervirani Džon Mek Kejn udariti Rifkinda“.

Ričard Holbruk u svojim memoarima kaže da je Mek Kejnova „hrabrost i čestitost neprevaziđena u Senatu“. Uostalom, senator Mek Kejn je višestruko odlikovan za hrabrost.