PARIZ, (Patria) - Emmanuel Macron postao je predsjednik Francuske prošle godine, a čim je preuzeo funkciju najavio je, zajedno s njemačkom kancelarkom Angelom Merkel, reformu EU.
Godinu i po dana kasnije, francuski predsjednik pojasnio je svoju viziju o Evropi „u tri kruga“ za 10 do 15 godina, a njegova vizija predviđa da Francuska bude među najintegrisanijim zemljama, odnosno „u srcu reaktora“, dok bi u „široj Evropi“ bilo mjesta čak i za Rusiju i Tursku.
Macron je nedavno prilikom zvanične posjete Lisabonu u društvu portugalskog premijera Antonija Coste najavio strukturnu promjenu EU u narednim godinama.
- Vidim jedan veliki krug koji je možda izvan 27 zemalja članica, nešto između Evropske unije i sadašnjeg Vijeća Evrope, koji će činiti široku Evropu, manje integrisanu nego EU, ali veoma zahtjevnu kad je riječ o njenim vrijednostima – istakao je Macron.
Prema njegovim riječima, taj krug bi obuhvatio „bilo u svom sastavu, bilo sporazumima o bliskom udruživanju, Tursku i Rusiju.
- Ako želimo mir, moramo stabilizovati te dvije sile – smatra Macron.
U Macronovoj viziji drugi krug bi bio negdje između sadašnje Evropske unije i eurozone, a predstavljao bi snažno jedinstveno tržište, sa politikom suvereniteta, trgovine, istraživanja, inoviranja, kao i sa istinskom slobodom kretanja po krugu.
Treći krug bi, smatra Macron, bio „srce reaktora“ sa zajedničkom valutom, mnogo integrisanijim tržištem rada i istinskim socijalnim zbližavanjem.
- Zemlje koje bi činile treći krug do kraja bi insistirale na logici eurozone. Nadam se da će Francuska biti dio tog kruga – kazao je Macron.
Macron smatra da će budućnost EU biti određena u narednih pet godina, te da građani Evrope toga moraju biti svjesni.
- Sudbina Evrope će se odigrati u narednih pet godina. Ili ćemo dubinski reformisati Evropu, ili ćemo prihvatiti status quo i njeno postepeno raspadanje – smatra Macron.
Prije Lisabona, Macron je u septembru prošle godine u sat i po dugom govoru na Sorbonne Univerzitetu predstavio novu viziju Evropske unije koja se trenutno suočava s velikom krizom, teretom desnog nacionalizma, masovnih migracija i Brexita.
Macron je predložio formiranje zajedničke vojne jedinice za brze reakcije, zajednički budžet za odbranu, jedinstveni evropski sistem azila i graničnu policiju EU. Također je istakao da zemlje eurozone moraju imati jedan zajednički budžet i ministra finansija.
- Evropa kakvu poznajemo je preslaba, prespora, neefikasna, ali samo Evropa daje nam mogućnost da djelujemo na svjetskoj sceni nasuprot velikim, savremenim izazovima – poručio je tada Macron.
Macron je kampanju za francuskog predsjednika vodio na snažnoj proevropskoj platformi. U svom govoru pozvao je na uvođenje jedinstvenog EU korporativnog poreza do 2020. godine, uz napomenu da bi članice koje odbiju njegovu implementaciju trebale ostati bez pomoći iz Brisela.
Francuski predsjednik je zatražio i reformu zajedničke poljoprivredne politike, odnosno sistema poticaja, uključujući strožije mjere borbe protiv prevara i korupcije. Francuska je tradicionalno najveći dobitnik poticaja i žestoki branitelj statusa quo oko zajedničke poljoprivredne politike.
Predložio je i povećanje pomoći Africi, za koju je rekao da više ne treba biti gledana kao problem, nego kao partner. Kao mjere za finansiranje te pomoći predložio je širenje britanskog sistema oporezivanja transakcija nekretninama na cijelu EU, te povećanje poreza na fosilna goriva kao sredstvo za transformaciju ekonomskog modela u ekološki prihvatljiviji sistem.
- Jedini put koji nam osigurava budućnost je izgradnja Evrope kao suverene, ujedinjene i demokratske zajednice - rekao je Macron.
Macron je kazao i kako bi se Velika Britanija mogla vratiti u EU kada se implementira njegov plan.
- Za nekoliko godina, ako budu željeli, Ujedinjeno kraljevstvo bi moglo pronaći svoje mjesto. U ovoj reformiranoj i jednostavnijoj Evropskoj uniji kakvu predlažem ne mogu zamisliti da UK ne može pronaći svoje mjesto – istakao je Macron.
Brojni francuski i evropski analitičari smatraju da je Macron na dobrom putu, ali da mora biti dosta jasniji u svojim stavovima kako bi privukao podršku i drugih progresivnih snaga.
EU se trenutno nalazi u periodu kada, zbog sve većeg priliva izbjeglica s Bliskog istoka, raste utjecaj desničarskih i nacionalističkih stranaka, pogotovo u zemljama Istočne Evrope.
Takva situacija zahtijeva brz i efikasan odgovor. Macron zbog toga, smatraju evropski politički analitičari, ne smije stati, ali za dobrobit Evrope mora u tu borbu uključiti i druge ljude sličnog razimšljanja, te biti jasniji prema građanima, kako ne bi bili u stanju pogubljenosti.
U stanju pogubljenosti, na scenu stupaju političari poput Orbana, Zemana ili italijanskih populista i uzimaju veliki broj glasova, koji znače zaokret u prošlost.
Evropa to sebi ne smije dozvoliti.