KOMENTAR Politička praksa SDA u Razvojnoj banci: Ako je prepreka, zakon se ne mora poštivati?

Piše Armin Aljović

Iz SDA još nisu odustala od nastojanja da za predsjednika Uprave Razvojne banke Federacije BiH imenuju stranačkog kolegu Semira Fejzića, a za člana Uprave Banke članicu te partije Seniju Bubić, premda bi, upozoravaju na to eksperti, takva imenovanja bila protuzakonita.

Eksperti koji su govorili za Patriju objasnili su mi to ovako: „Član 18. Zakona o Razvojnoj banci Federacije BiH definiše: 'Članovi Uprave moraju imati visoku školsku spremu ekonomske ili pravne struke i odgovarajuće profesionalno iskustvo od najmanje pet godina'. U biografiji Fejzić navodi da je inženjer rudarstva i doktor tehničkih nauka. Dnevni Avaz je objavio da Fejzić ima i diplomu 'Visoke poslovne škole' iz Banja Luke, ali je važno utvrditi da li ta diploma nosi 180 ili 240 ECTS bodova. Zakon o Razvojnoj banci traži 'visoku školsku spremu', dakle 240 ECTS bodova!

Nadalje, Zakon o Razvojnoj banci FBiH zabranjuje bilo kakvu političko djelovanje članova Uprava Banke: 'Članovi Uprave ne mogu vršiti stranačke dužnosti niti u jednoj političkoj stranci'. Na zvaničnoj web stranici SDA navodi se da je Bubić imenovana u Predsjedništvo stranke u mandatni period od 2015. do 2019. godine. U ostalom, mi i sada imamo vrlo direktno i grubo kršenje Zakon o RB, jer se kao jedan od članova Nadzornog dobora RB navodi Amir Avdić, potpredsjednik Izvršnog odbora Kantonalne organizacije SDA u Unsko-sanskom kantonu?“ 

Kandidat Semir Fejzić ima podršku federalnog premijera Fadila Novalića. Da se to iščitati iz ponašanja same Vlade. Vlada FBiH je Nazornom odboru RB dala prethodnu saglasnost da se provede imenovanje Fajzića i Bubić u RB. Iz Vlade se pritom pozivaju na 'Uredbu o vršenju ovlaštenja u privrednim društvima sa učešćem državnog kapitala iz nadležnosti Federacije Bosne i Hercegovine'. Član 13. te uredbe reguliše postupak izbora kandidata u uobičajenoj i redovnoj proceduri. „Izbor kandidata za članove uprave privrednog društva sa večinskim učešćem državnog kapitala vrši organ ... u skladu sa općim i posebnim uslovima utvrđenim zakonom i statutom privrednog društva“. Član 15. iste Uredbe definše „Izuzetno, bez provođenja postupka iz člana 13. ove uredbe Vlada može donijeti odluku o davanju prethodne saglasnosti... za imenovanje vršioca dužnosti člana uprave...“

Razlika između članova 13 i 15 Uredbe - objašnjava mi sagovornik, ekspert za radno-pravne statude - tiče se samo procedure izbora, odnosno, da li se procedura provodi po javnom konkursu ili kao što je u konkretnom slučaju riječ - bez javnog konkursa. U svakom slučaju, da bi imenovanje bilo zakonito, po jednom i dugim članu Uredbe, postupak imenovanja može uslijediti samo ukoliko su ispunjeni osnovni uslovi (opći i posebni), koji omogućavaju imenovanje odnosno uspostavljanje radno-pravnog statusa u konkretnom privrednom društvu. U protivnom, drugačije provođenje postupka imenovanja bi imalo sva obilježja zloupotrebe ovlasti. Pitanje je, onda, dodaje, zbog čega Novalić odobrava ili čak insistira da se izvrši „ad hock“ imenovanje uprave Razvojne banke, bez uslova koje propisuje i Uredba i Zakon, a tiču se stručne spreme i iskustva u struci, koji su pritome kumulativne naravni, dakle moraju biti ispunjeni istovremeno, i kao takvu su propisani imperativnom normom /norma koja se ne može mijenjati/.

Dakle, čak i Vladina Uredba na koju se Vlada poziva u slučaju RB definiše da se imenovanja vrše „u skladu sa općim i posebnim uslovima utvrđenim zakonom“, što će reči da „članovi Uprave moraju imati visoku školsku spremu ekonomske ili pravne struke i odgovarajuće profesionalno iskustvo od najmanje pet godina.“

Sagovornici mi ističu još i to: „Obaveza članova Nadzornog odbora, prema Zakonu o bankama u FBiH, član 70, je precizirana i kaže da su Nadzorni odbor i uprava banke dužni da poduzimaju pravovremene i adekvatne mjere radi sprečavanja nezakonitih ili neprimjerenih radnji i utjecaja koji su štetni ili nisu u najbolјem interesu banke i njenih dioničara, deponenata, klijenata, regulatora, supervizora i drugih zainteresiranih strana i koje vrše lica koja imaju značajno ili kontrolno učešće u toj banci.
Isti zakon propisuje i kaznene odredbe za ne poštivanje tog zakona.
Dakle, Nadzorni odbor ne samo da je dužan ne prihvatiti prijedlog Vlade o ovakvom imenovanju Uprave RB, već su, po svojim obavezama, dužni Vladu i upozoriti da krši zakon.“

Nadzorni odbor Razvojne banke Federacije Bosne i Hercegovine čini predsjednik Igor Živko, dok su članovi Božo Vukoja, Zvonko Landeka, Asim Omanić, Amir Avdić, Edin Bandić i Dino Hadžialić.

Povezani tekstovi: Demantij Semira Fejzića na tekstove objavljene na web sajtu agencije Patria