Urušavanje demokratske Evrope u BiH

SARAJEVO, (Patria) - Moderna Evropa ne poznaje ni autokratiju ni etnokratiju! Ljudska prava zagarantovana u Evropskoj konvenciji o ljudskim pravima i osnovnim slobodama, temeljnom dokumentu tzv. evropskih vrijednosti, jedino nisu primjenjiva u Bosni i Hercegovini, iako je ta ista konvencija inkorporirana u bosanskohercegovački ustav. Što je još opasnije, određeni evropski politički krugovi zagovaraju dodatnu podjelu BiH po etničkim linijama. Taj put je usmjeren u pravcu izgradnje plemenskog sistema, a prvi korak bi bio nametnuti izborni. zakon koji je u suprotnosti sa svim onim iza čega Evropa deklarativno stoji, piše Instut za geopolitiku, ekonomiju i sigurnost (IGES).

Važno je napomenuti da je 1992. godine demokratski svijet priznao nezavisnost BiH na osnovu referenduma na kojem je većina građana demokratskim putem izglasala nezavisnost. I tada je Bosna i Hercegovina bila multikonfensionalna država, ali, za razliku od današnjeg uređenja, sa potpuno građanskim ustavom kao i svaka druga demokratska država Evrope. Odgovor na pozitivne rezultate referenduma, čime su građani potvrdili da žele graditi liberalno demokratski sistem, bili su vojna agresija i genocid. Dejtonski sporazum koji je zaustavio rat, građanima BiH je bio spas od nastavka pokolja, dok je današnjim nacionalistima u BiH, regiji i Evropi, očigledno i to previše, pa ga žele degradirati, umjesto unaprijediti. Dakle, liberalna demokratija u BiH je razorena silom, da bi se, ironično, liberalno demokratski svijet pomirio sa tim porazom prihvativši kao trajne vrijednosti sistem zasnovan na rezultatima genocida i agresije.

U presudama Sejdić-Finci, Pilav i drugi, Evropski sud za ljudska prava jasno je presudio da je pojedinac kao stub demokratije obespravljen u BiH i da se to mora ispraviti. Svi oni koji nisu Bošnjaci, Srbi i Hrvati, a to su Jevreji, Romi i ostali, su građani drugog reda. Naprotiv, umjesto da se te presude bez odlaganja provedu, Bosna i Hercegovina se gura dalje u ponor. Očigledno je da ono što za Evropu i liberalno demokratski svijet može, u Bosni i Hercegovini ne može!

Poruka nacionalističkih centara moći je jasna, a to je da građani u BiH ne zaslužuju evropska dostignuća. Oni moraju biti zadovoljni što su preživjeli, ali jedan čovjek jedan glas nije za njih. Takav sistem bi značio da su građani politički subjekt, ali to je prema nekima neprihvatljivo u demokratskoj Evropi, jer jedino za BiH vrijedi etnokratija. Zašto u Evropi niko nije ozbiljno reagovao kada je premijer Mađarske Viktor Orban rekao da za Evropu predstavlja problem integracija 2 miliona muslimana? Upravo je tako Orban rekao za jedan od najstarijih evropskih naroda, Bošnjake, koji su sticajem okolnosti većinom muslimani.

Zbog toga se potencijalne izmjene izbornog zakona ne smiju kretati u smjeru koji odgovara nacionalističkim centrima u Evropi koji bi time trajno oskrnavili vlastite usvojene vrijednosti. Nasuprot njih se nalaze istinske demokrate Evrope koji moraju najozbiljnije shvatiti dešavanja u BiH i snažnije se založiti za njenu demokratizaciju i konačnu pobjedu liberalne demokratije nad autokratijom i etnokratijom. To je najdirektnije pitanje i dugoročne stabilnosti Evrope, jer se ovdje radi o sukobu dva koncepta. Jedan mora izgubiti, a onaj koji pobjedi dobit će trajni pečat Evropske unije!

Trenutno se u Ukrajini, tvrdi većina zapadnih analitičara i stratega, sudaraju autokratska Rusija i demokratska Ukrajina. Zar nisu jasne paralele sa Bosnom i Hercegovinom koja se nalazi duboko u zaleđini NATO i EU teritorije? Zagovaranje nametanja nedemokratskih izmjena izbornog zakona u BiH ukazuje na puno dublje probleme liberalne demokratije. Ako BiH krene ispod Dejtonskog sporazuma, a postoje indicije da bi mogla, onda je to kolektivna kataklizma demorkatije. Dejton je trebalo provesti (Pacta sunt servanda “ugovori se trebaju poštovati”) ili reći da ga nije moguće provesti, pa Bosnu i Hercegovinu vratiti u stanje prije početka agresije (status quo ante “stanje koje je bilo prije rata”). Na temelju Bečke konvencije Dejton je ništavan jer je namjerno opstruiran i nije ispunjen! Nije proveden Aneks 7 o povratku protjeranih. Otvoreno se krše Aneksi 1-A i 1-B koji regulišu regionalnu vojnu stabilizaciju između strana potpisnica Dejtonskog sporazuma (BiH, SR i HR) i to sve na štetu Bosne i Hercegovine. Nije proveden Aneks 9 o uspostavljanju korporacija na državnom nivou itd.

Jedan od osnovnih problema je što se godinama u Bosni i Hercegovini dozvoljava izjednačavanje žrtve i agresora. Presude donesene u Hagu i na domaćim sudovima postaju blijedo sjećanje, a u javnom narativu zlostavljač i zlostavljeni postaju jednaki. Autokratski centri moći ispipavaju odlučnost zapada i njegovu spremnost da štiti demokratske vrijednosti. Ako pobjedi autokratija, onda je Evropa doprinijela urušavanju vlastitih proklamovanih demokratskih principa u Bosni i Hercegovini.