Srbijanska umjetnica Abramović: Niko ne može da opere krv sa svojih ruku

BEOGRAD, (Patria) - Čistila je krvave kravlje kosti reagujući na užas rata na Balkanu, dopuštala je da je publika ljubi, ali i da je bičuje i siječe joj tijelo, skakala je u zapaljenu partizansku zvijezdu i sjedila neprestano tri mjeseca gledajući u oči 1.500 ljudi.

Većinu ovih performansa Marina Abramović uradila je – van Beograda.

„Niko me prije nije pozvao da dođem. Ovo odsustvo nije bilo namjerno s moje strane. Razlog za ovako dugo odsustvo je vrlo jednostavan, uz to Muzej savremene umjetnosti je bio zatvoren zbog renoviranja čitavu deceniju”, objašnjava Abramović za BBC na srpskom zašto je napravila toliku pauzu od Beograda.

Nakon gotovo pola vijeka, Marina Abramović sa „Čistačem“ stiže 21. septembra u Muzej savremene umjetnosti u Beogradu.

Za BBC na srpskom govorila je o životu na Balkanu, ovom regionu u njenim radovima, ali i tome zašto je bol važan u njenim performansima i kako gleda na politiku u Srbiji.

Kada se Marina na Venecijanskom bijenalu pojavila 1997. godine sa krvavim kravljim kostima, simbolima rata u bivšoj Jugoslaviji, javnost u Srbiji je bila šokirana. Dok je čeličnom četkom skidala ostatke krvi i mesa sa kostiju, u pozadini su prikazivani video-snimci njenih roditelja i nje kako igra uz folklornu muziku sa Balkana. Po prostoriji su bile raspoređene posude sa vodom koje su pozivale na simbolično duhovno pročišćenje, poput velikih pehara na ulazu u crkve. Marina je četiri dana – koliko je trajao performans – provodila šest sati čisteći kosti kojih je bilo više od stotinu.

„Balkanski barok, s jedne strane, predstavlja odgovor na užase rata na Balkanu, a s druge strane je metafora za bilo koji rat u bilo kom vremenu i prostoru."

„I dalje smatram da niko ne može da opere krv sa svojih ruku. Šta je urađeno – urađeno je."

„U isto vrijeme, vjerujem da je jedini način da ne budemo zarobljeni osjećanjem krivice i kajanjem i da ne ponavljamo prošlost – da gledamo ispred sebe“, kaže Marina Abramović.

Ovo se, kaže, „ne odnosi na način na koji jedna zemlja treba da bude vođena, već na to kako svako od nas gleda na život.“

Abramović je rođena 1946. godine u partizanskoj porodici u Beogradu. Roditelji su joj bili aktivni učesnici NOB-a. Studirala je šezdesetih na Akademiji likovnih umjetnosti u Beogradu i Zagrebu. Od početka radi sa bolom. Jedan od prvih performansa bio je uskakanje u zapaljenu (partizansku) zvijezdu. Godinama je predavala na univerzitetima u Parizu, Berlinu i Hamburgu. Postala je dio svjetskog mejnstrima. Lejdi Gaga je izjavila da joj je umjetnica „uzor“.